Een hele verandering. Hij was misschien net een jaar of achttien en dan ineens met een jasje en een dasje. Was hij met ons ter kerke gegaan, dan was hij wellicht al eerder gewend geweest aan een vouw in zijn broek, maar dat was niet het geval. Op de dagen dat hij niet hoefde te werken, bleef zijn pak in de kast. Zo liep hij op zondag weer in zijn bleke spijkerjasje over straat.

Wij vonden dat natuurlijk vermakelijk. Een pak was zondagse kleding. Maar hij droeg dat doordeweeks. En doordeweekse kleding droeg hij op zondag. Echt de omgekeerde wereld van die niet-kerkelijke mensen, dachten wij. En zo bleef onze kinderwereld al met al nog redelijk overzichtelijk.

In die tijd kon ik niet vermoeden dat die overbuurjongen alleen maar een nieuwe tijd inluidde: doordeweeks formeel en in het weekend relaxed. De verhevenheid van ons leven zoeken wij in ons werk, op zondag blijven we dicht bij onszelf.

Inmiddels heeft die trend doorgezet. Het zijn niet meer alleen jongeren die in een spijkerbroek naar de kerk komen. Het is in veel gemeenten geen schande meer om ook als volwassene op te komen dagen in kleding die de baas niet zou accepteren.

Aan deze ontwikkeling moest ik denken toen ik een tijd geleden op het Schotse eiland Lewis was. Dat eiland is bekend om zijn kerkelijke bevolking die vasthoudt aan een strenge zondagsviering. De publicist John MacLeod, die op Lewis woont, vertelde me dat de inwoners van het eiland op zondag „de beste maaltijd van de week” gebruiken en dat iedereen „zijn beste kleding” draagt. Want „de sabbat is een hoogtepunt.”

Ik herinner me scherp dat MacLeod tijdens het gesprek verscheen in een driedelig zwart pak. Alleen in zijn das zat nog een speels element. Voor de rest was alles strak, formeel en afstandelijk.

Ik verdenk de publicist er stiekem van dat hij deze kleding had gekozen om op mij als Nederlander indruk te maken. Misschien had hij eens een foto van een Nederlandse zendingsdag gezien waarop veel zwart te zien was. En zodoende dacht hij dat alle christenen in ons land er zo uitzien.

In het kerkelijk leven in Schotland is zwart echter de kleur die hoogstens een predikant draagt, maar die gemeenteleden in de regel niet kiezen. Bovendien was ons gesprek niet op zondag. Op internet zijn trouwens genoeg beelden van de publicist te vinden om te weten dat driedelig zwart niet zijn normale kleding is.

Toch vind ik zijn combinatie van de ”beste kleding” met de ”beste maaltijd” nog altijd boeiend. Als de sabbat echt een hoogtepunt is, horen die bij elkaar, stelt hij. En ja, als je wat te vieren hebt, zorg je dat er wat goeds te eten is.

De Heidelbergse Catechismus laat op zondag de ”eeuwige sabbat” beginnen. Dat is veelzeggend. Wie kan zich de hemel voorstellen met junkfood?

De ene keer dat ik, eind jaren negentig, een zondag op Lewis doorbracht, heb ik genoten van het heerlijke eten. Lamsvlees, als ik me goed herinner. Als bezoeker weet je echter nooit of men elke week zo lekker eet. Wie weet volgden hierna weer jarenlang pizza’s uit de vriezer.

Of dat in eigen land beter is, betwijfel ik wel een beetje. In veel gezinnen komt op zondag junkfood op tafel. Natuurlijk er wel net zo makkelijk. Patatjes uit de oven, soep uit blik en nog zo wat zaken vormen samen het heerlijke menuutje; hupsakee.

Bekend is dat kleding nogal eens voor discussies zorgt. Veel ouders houden er wel van dat hun tieners zeker op zondag „netjes” voor de dag komen.

Als John MacLeod gelijk heeft, hangen tenue en menu samen. Wie bij de kinderen niet houdt van gemakskleding, moet ze ook geen gemaksvoedsel voorzetten. Toon mij hoe uw puberzoon zich kleedt, en ik zeg u hoe u eet.

Reageren? buza@refdag.nl