Zou het? Zou de kiezer werkelijk doen wat hij de laatste weken van plan leek te doen en de PvdA vorstelijk belonen? Voordat de eerste prognose gisteravond rond 21.00 uur bekend wordt gemaakt, is de spanning van veel gezichten af te lezen in Paradiso in Amsterdam, vergader­plaats van de PvdA.

Op het moment dat blijkt dat er een forse winst in zit, explodeert de zaal. Het gejuich is oorverdovend. Vanaf dit moment is de sfeer in Paradiso anders. Hoe het verder ook zal verlopen, dit is een feest van een winnaar. Een grote winnaar. De PvdA is terug bij de grote jongens.

Voorzitter Spekman, als altijd hemd uit de broek en met een relaxte uitstraling, beklimt het podium. Zijn stem is, in tegenspraak met zijn presentatie, opgewonden. „De laatste weken zeiden we al tegen elkaar: Er hangt verandering in de lucht. We proefden het!”

En dan begint het grote hopen op nóg meer. De afstand tot de VVD blijkt miniem; waarom zou Samsom niet ook de nieuwe premier kunnen worden?

Huidige en voormalige kopstukken van de partij nemen er liever geen voorschot op. Ze lopen met blije gezichten door de zaal. „Nu is er al genoeg reden voor een feest”, constateert oud-lijsttrekker Bos. En Plasterk is „ontzettend trots”, zegt hij op het podium. Geen bijster originele woorden, maar in een afgeladen Paradiso altijd goed voor een daverend applaus.

Ook oud-premier Kok is van de partij. „Ik sta me nog steeds in de arm te knijpen”, zegt hij over de forse zetelwinst die in het verschiet ligt. Maar net als de anderen wil hij niet spreken over mogelijke coalities.

Wie daar wel een voorschot op neemt, is ex-minister Vogelaar. „De VVD en de PvdA zijn tot elkaar veroordeeld”, zegt ze in de wandelgangen. En dat zal in de formatie de nodige strubbelingen opleveren, voorspelt ze. „De VVD heeft een ruk naar rechts gemaakt. En ook de PvdA heeft haar ideologische veren terug. Ik ben daar blij mee, maar het wordt wel moeilijker om bij elkaar te komen.”

Dan komt, onder een dreunende beat, ‘grote leider’ Samsom binnen. Een handvol brede mannen baant voor hem een weg door de stampvolle zaal. Hij glimt en feliciteert alle winnaars, inclusief de SGP.

Als hij het woord neemt, spreekt hij als een aspirant-premier, met veel nadruk op de eenheid en verbondenheid die Nederland volgens hem nodig heeft. „Het is tijd voor optimisme in plaats van het chagrijn van de afgelopen twee jaar. Niemand had gedacht dat verandering zo snel kon komen. Maar vanavond heeft u gezien: het kan wél!”

Uiteindelijk gaat de premierspost nipt aan hem voorbij. Maar het lijkt wel of het de PvdA’ers in Paradiso niet eens zo veel kan schelen. Ze hebben al veel meer dan ze durfden hopen.