De nadruk ligt daarbij op gezonde voeding en bovenal op de inzet van de ouders. ”Gezond gezin” is ingedeeld in twee hoofdstukken, waarvan het eerste uitgebreide en zeer lezenswaardige informatie bevat over de voorwaarden voor goed voedingsgedrag. Het tweede deel bestaat uit meer dan 200 lekkere recepten. De auteur legt sterk de nadruk op de verantwoordelijkheid van ouders bij het aanleren van een gezonde leefstijl. Ze besteedt er dan ook uitgebreid aandacht aan hoe zij dit kunnen doen.

Uitgangspunt zijn vijf basisvoorwaarden, die in een aantal paragrafen worden uitgewerkt. De eerste is gezonde voeding. Daarbij gaat het niet alleen om kennis van wat er elke dag op tafel moet komen te staan, het vereist bovenal inzet en doorzettingsvermogen van ouders om een gezond voedingspatroon te bewerkstelligen. Dit lukt niet van de ene op de andere dag, maar via kleine stappen is er veel te bereiken.

De auteur geeft speelse tips, zoals kinderen in de supermarkt groente en fruit laten uitzoeken op kleur, en slimmigheidjes zoals het teweegbrengen van ”snoepverveling” door een gebrek aan keuze in snoepgoed. Het is niet verstandig om snoep helemaal uit de voeding te weren. De tweede voorwaarde is dan ook dat zoetwaren beperkt wordt toegelaten, om te voorkomen dat er stiekem wordt gesnoept.

De derde voorwaarde, het beperken van internetten, tv-kijken en gamen, moet vooral leiden tot minder inactiviteit. Als vierde voorwaarde wordt beweging genoemd en de vijfde is dat elk gezinslid mee moet doen. Daarbij wordt vooral nadruk gelegd op het rolmodel van ouders. Als zij met een zak chips voor de tv hangen, kan niet worden verwacht dat de kinderen er een gezond voedingsgedrag op na zullen houden.

De schrijfster besteedt veel aandacht aan de voorbeeldfunctie van ouders, zelfs ouderschapsstijlen komen ter sprake. Een autoritaire opvoedmethode geeft de meeste kans op overgewicht van kinderen, een gezaghebbende stijl, waarbij kinderen zelf ook verantwoordelijkheid krijgen toegeschoven, zou leiden tot de minste kans op overgewicht.

De nadruk die het boek legt op de inzet van ouders is me uit het hart gegrepen. Ik vraag me echter wel af in hoeverre dit in de huidige maatschappij nog haalbaar is. Goede voedingsbegeleiding van je kinderen, ze meenemen naar de supermarkt om gezonde producten te leren kiezen, hen laten meehelpen met koken, gezamenlijk de maaltijd gebruiken en zorgen voor verantwoorde hoofdmaaltijden en tussendoortjes, vereisen nu eenmaal tijd en de aanwezigheid van een van de ouders. En daar begint dan ook eigenlijk het probleem.

Onpraktisch

”Gezond gezin” gaat de mist in als het aankomt op de vertaling van de adviezen en tips naar een voedingspatroon dat gemakkelijk te volgen is in de situatie van alledag. Hoe kun je ’s morgens, als alles snel-snel moet, toch nog een gezond ontbijt klaarmaken? En als je ’s avonds moe thuiskomt van je werk, hoe kun je dan snel een volwaardige warme maaltijd op tafel zetten? Wat zijn gemakkelijke producten om mee te nemen in je lunchbox? De meer dan 200 recepten in hoofdstuk 2 mogen dan lekkere gerechten opleveren, ze geven geen antwoord op deze vragen.

Zomaar een greep uit een paar Weight Watchersideeën voor in je broodtrommel: groentetaart, couscoussalade met kikkererwten en tomaten, pastasalade met kip. Lekker, maar volstrekt onpraktisch als je kijkt naar de bereidingstijd. Daar komt bij dat verzuimd is om de recepten te vertalen naar de Nederlandse gewoonten en gebruiken. Een veelheid aan buitenlandse gerechten, soms tijdrovende en dure menu’s, gebruik van Belgische termen en maten. Zo rekenen we in Nederland niet in koffielepels, maar in grammen of theelepels.

Ook in een ander opzicht schieten de recepten tekort. De aanduiding van de bereidingstijd ontbreekt, iets wat vooral van belang is als je moet woekeren met je tijd. En als je op je gewicht wilt letten is opgave van de hoeveelheid energie in kilocalorieën meer op zijn plaats dan het systeem van pro points, dat alleen door de Weight Watchers wordt gehanteerd.

Het boek is vlot leesbaar, al is 
de informatie zo omvangrijk dat 
je er wel even voor moet gaan 
zitten. Daarbij lijkt het in de eerste plaats te zijn geschreven voor de Belgische lezer. Incidenteel wordt er een poging gedaan om Nederlandse gegevens te verwerken.

De paragrafen worden verlucht met kaders van kleine stappen, handige tips, uitspraken van ouders en allerlei wetenswaardigheden. De veelheid ervan maakt het geheel soms wat rommelig. Het aantal kleine stappen om verandering in voedingsgedrag te bewerkstelligen had wel wat uitgebreider en bovendien veel overzichtelijker mogen zijn.

Het boek is fraai vormgegeven en bevat mooie foto’s, al is een afbeelding van frisdrank bij de maaltijd een misser als het boek vermeldt dat je deze drank beter kunt vervangen door water.

Voor wie kennis wil nemen van vijf belangrijke voorwaarden voor een gezond eetgedrag voor het hele gezin is het eerste hoofdstuk de moeite waard. De recepten zijn vooral voor mensen die graag koken, ruim in hun tijd zitten of er niet tegen opzien om ’s ochtends een uurtje eerder uit bed te komen om een ontbijt of lunch te bereiden.

Boekgegevens

”Gezond gezin. Weight Watchers”, Hilde Smeesters; uitg. Lannoo, Arnhem, 2012; ISBN 978 90 209 0163 3; 323 blz. € 29,99.