Sinds het begin van de Syrische opstand doen al geruchten de ronde dat Iran het regime van de Syrische president Bashar al-Assad van hulp voorziet. Leden van de Iraanse Revolutionaire Garde zouden in Syrië zij aan zij met het regeringsleger vechten. Ook zou de Libanese Hezbollahbeweging, eveneens door Iran gesteund, Syrische militairen trainen.

Nu het Syrische regime steeds verder in de problemen komt, zet Teheran drastischer middelen in. Volgens Amerikaanse inlichtingenbronnen heeft Iran een eerder dit jaar gebruikte directe luchtbrug naar Syrië heropend om de troepen van Assad van wapens en ander materieel te voorzien.

Syrische rebellen hebben een aantal grensposten veroverd, waardoor het transport van militair materieel over de weg een stuk lastiger is geworden. Het regime heeft echter nog steeds de controle over de luchthavens van het land, zodat aanvoer via de lucht vooralsnog gewaarborgd is.

Een pikant detail is dat de luchtbrug van Iran naar Syrië deels door Iraaks luchtruim loopt. Dat laat zien dat de Amerikaanse invloed in Irak na het vertrek van de laatste Amerikaanse troepen, eind vorig jaar, nog maar zeer gering is. Weliswaar voerde de Amerikaanse vicepresident Joe Biden op 17 augustus telefonisch overleg met de Iraakse premier Nuri al-Maliki over de kwestie, maar Bagdad ging niet in op het Amerikaanse verzoek om zijn luchtruim voor de gewraakte Iraanse vluchten te sluiten.

Dat toont eens te meer aan dat Iran de grote winnaar is van de oorlog in Irak, die in 2003 met een Amerikaanse invasie begon. Weliswaar verdween het gevreesde regime van dictator Saddam Hussein, maar inmiddels zetelt er in Bagdad een sjiitische regering onder leiding van Maliki. Daarmee heeft Teheran een belangrijke bondgenoot in het voorheen door soennieten gedomineerde Irak.

Iran heeft er intussen alle belang bij dat de regering van Bashar al-Assad in het zadel blijft. Het Syrische regime bestaat voornamelijk uit alevieten, een aftakking van de sjiitische islam, en dus geestverwanten van de machthebbers in Iran.

Maar belangrijker is voor Iran de functie van Syrië als doorvoerhaven naar Libanon. Op die manier kan Teheran de Libanese Hezbollahbeweging van wapens voorzien. Hezbollah is voor Iran de belangrijkste vooruitgeschoven frontlinie richting Israël.

Als het regime van Assad valt, zullen soennitische krachten vermoedelijk de macht in Syrië in handen krijgen. Wie precies het stokje in Damascus over zal nemen, is nu nog niet duidelijk. Evenmin is helder of er een voor het Westen aanvaardbaar alternatief voor het huidige bewind is te verwachten. Zeer waarschijnlijk is echter wel dat de eventuele nieuwe machthebbers Iran niet welgezind zullen zijn.

En dat probeert Teheran nu dus uit alle macht te voorkomen. Terwijl westerse landen nog steeds niet goed weten wat ze met de situatie in Syrië aan moeten, maakt Iran er bepaald geen geheim van waar zijn sympathieën liggen.

Groot-Brittannië en Frankrijk lieten vorige week nog gespierde taal horen. Londen en Parijs waarschuwden Assad dat zij militair ingrijpen overwegen om veilige zones voor Syrische burgers in te stellen. Tot nu toe is het bij woorden gebleven, terwijl het bloedvergieten in het Arabische land ondertussen onverminderd voortgaat.

Ook de Amerikanen staan niet te trappelen om zich in het Syrische conflict te mengen. Washington heeft laten weten dat de inzet van chemische wapens „een rode lijn” vormt. Maar verder wil Obama op dit moment niet gaan.

Dat heeft weer alles te maken met de positie van Rusland en China. Beide landen hebben tot nu toe elke veroordeling van het regime van Assad in de Veiligheidsraad tegengehouden. Peking en Moskou zijn al jaren bondgenoten van Syrië en hebben grote belangen in het land.

Dat de situatie in Syrië spoedig zal veranderen, lijkt dus vooralsnog niet aan de orde. Zeker niet zolang de luchtbrug tussen Teheran en Damascus in stand blijft.