Kennedy: Christen in politiek wekt altijd weerstand op
AMERSFOORT – De lijsttrekkers van de drie christelijke partijen, Buma (CDA), Slob (CU) en Van der Staaij (SGP) gaan woensdagavond met elkaar in debat. Prof. dr. James Kennedy geeft enkele denkduwtjes.
De weerstand tegen christelijke politiek neemt onmiskenbaar toe. De ontkerstening en de liberalisering van de samenleving maken het voor christelijke partijen moeilijker om te functioneren. De Amsterdamse predikant ds. P. J. Visser pleitte vorige week zelfs voor afschaffing van christelijke politieke partijen. De Gereformeerde Bondspredikant is voor een politiek bestel van twee of drie seculiere partijen waarin christenen voluit participeren.
Tijdens het lijsttrekkersdebat tussen Buma, Slob en Van der Staaij –dat in Amersfoort plaatsvindt en door het Nederlands Dagblad wordt georganiseerd– zal deze suggestie ongetwijfeld ter tafel komen. Prof. dr. James Kennedy, hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, plaatst enkele kanttekeningen. Hij stelt dat de weerstand tegen christelijke politiek niet iets is van de laatste tijd. „Altijd is er argwaan en verzet geweest als christenen zich organiseren. Niet-christenen nemen daar vaak aanstoot aan. Het is wel zo dat de effecten van de weerstand nu groter zijn omdat christenen niet langer de meerderheid vormen in de samenleving.”
Kan dat probleem worden opgelost door de christelijke partijen op te heffen?
„Nee, je verplaatst het probleem alleen maar. Altijd als christenen zich begeven in de politiek of samenleving zal dat spanningen oproepen omdat er tegen bepaalde christelijke standpunten weerstand blijft bestaan. Als er twee of drie politieke partijen zijn, dan krijg je binnen die partijen tussen christenen en niet-christenen de discussie. Ik kom zelf uit de Verenigde Staten en daar zijn christenen binnen de Democratische en de Republikeinse Partij actief, maar ik kan niet zeggen dat dat systeem beter is dan het Nederlandse. Wat ik bij beide Amerikaanse partijen mis, is duidelijke visie op de plaats en taak van de overheid vanuit christelijke optiek.”
Wat staat christenen in Nederland dan te doen?
„Allereerst moeten ze beseffen dat christelijke politieke partijen niet het enige middel zijn om zich in de samenleving te presenteren. Er zijn tal van andere manieren om op steekhoudende manieren een christelijk getuigenis te geven. Ik denk concreet aan diaconaal werk onder hulpbehoevenden in de brede zin van het woord, bijvoorbeeld het werk van het Leger des Heils of andere organisaties die zich bezighouden met daklozen en verslaafden.”
Wat is de plaats van christelijke politieke partijen?
„Binnen christelijke politieke partijen vindt bezinning plaats over wat een goede samenleving is en wat de taken van de overheid zijn. Als dat verdwijnt, is dat een verlies. Christelijke partijen hebben een eerbiedwaardige traditie. Waar ik voor wil waarschuwen, is uitholling van binnenuit. Ik mis bij het CDA een sterk kader dat deze vragen doordenkt. Ook bij de ChristenUnie begint dat te tanen.”
Dus de christelijke partijen maar niet opheffen?
„Ik doe daar geen boude afspraken over. Ik heb gemengde gevoelens. Het twee- of driepartijenstelsel heeft ook voordelen, bijvoorbeeld dat christenen binnen een politieke partij vaker als bondgenoot worden gezien. Maar een stelsel van evenredige vertegenwoordiging waarin christelijke partijen duidelijk hun bestaansrecht aan kunnen tonen, is ook aantrekkelijk.”