Wantrouwende kiezer naar SP en PVV
RIJSWIJK (ANP) – Mensen die op de SP en de PVV stemmen, staan over het algemeen meer argwanend tegenover politici dan mensen met een andere politieke voorkeur. Dat blijkt uit een analyse door het ANP en Sargasso van cijfers van het Nationaal Kiezersonderzoek onder gemiddeld 3750 respondenten bij in totaal 13 verkiezingen in de afgelopen 40 jaar.
De onderzoekers vroegen mensen bijvoorbeeld of zij menen dat partijen alleen hun stem, maar niet hun mening willen. En of zij denken invloed uit te kunnen oefenen op de regeringspolitiek. Op basis van een aantal van dat soort vragen werd de scepsis gemeten.
Die gegevens werden gecombineerd met het stemgedrag. Zo blijkt dat sceptische kiezers oververtegenwoordigd zijn bij de SP en de PVV. Zo wist de SP bijvoorbeeld tijdens de verkiezingen van 2006 liefst 24,9 procent van het totaal aan zeer sceptische kiezers binnen te slepen, terwijl de partij slechts 16,58 procent van de stemmen haalde. In 2003 is bij de socialisten eenzelfde beeld te zien, namelijk 16,8 procent van de argwanende stemmers op een totaal van slechts 6,32 procent van de stemmen.
Tom van der Meer, politicoloog aan de Universiteit van Amsterdam, deed onderzoek naar het wantrouwen onder kiezers. „In 2010 zag je dat de PVV veel wantrouwende kiezers wegtrok bij andere partijen. De SP kwam pas ver daarachter. Maar het is niet erg dat er wantrouwen is vanuit kiezers en dus ook vanuit partijen. Het is juist goed voor de democratie dat de PVV en de SP dat wantrouwen kanaliseren.”
„Het is niet zo dat een sceptische stem een proteststem is. Mensen selecteren eerst op de inhoud van een partij. Een kiezer kan bijvoorbeeld inhoudelijk twijfelen tussen de VVD en de PVV. Het wantrouwen kan dan bij de uiteindelijke keuze tussen die twee een bepalende factor zijn, maar de inhoud bepaalt eerst”, aldus Van der Meer.
In het verleden trokken partijen als de LPF en de Centrumdemocraten (CD) veel mensen die politici wantrouwen. GroenLinks blijkt de partij te zijn waar de minst sceptische mensen op stemmen; de partij trekt relatief weinig argwanende mensen, maar juist veel mensen met vertrouwen in de Kamerleden.