Vrijdag stond Dijkgraaf nog aan het graf van zijn vorige week overleden vader, maandag verantwoordde hij zich tegenover de Haagse pers over 
–letterlijk– cijfers achter de komma.

Dat moet enorm omschakelen zijn?

„Het voelt heel dubbel. Enerzijds zet het gebeuren van vorige week je stil bij waar het écht om draait in het leven. En dat is dus niet of het overheidstekort nu 2,4 of 2,8 procent is. Tegelijkertijd ben je vanuit een christelijke overtuiging bezig om je met de SGP hard te maken voor onderwerpen die ook de grote thema’s in het leven raken. Ik heb vier dagen aan het sterfbed van mijn vader gezeten. Dan besef je hoe belangrijk de discussie over palliatieve zorg is.”

Het grootste tekort in 2017, de hoogste werkloosheid en stijgende uitkeringen terwijl het loon van werkenden daalt. Klinkt dat ”des SGP’s”?

„Niet echt. En die drie zaken zijn ook aan elkaar verbonden. Dat volgens het CPB ons programma de uitkeringen laat stijgen, kwam vanmorgen als een verrassing. We rekenden op een, uitgezonderd chronisch zieken, beperkte achteruitgang. Het is dus geen bewuste actie, maar puur het gevolg van onze keuze om als enige partij via de introductie van een draagkrachtkorting de overdraagbare algemene heffingskorting voor alle Nederlanders overeind te houden. Dat blijkt vooral voor mensen met een uitkering een sterker positief effect te hebben, dan we hadden ingeschat. Met alle gevolgen van dien.”

De SGP liet voor het eerst het verkiezingsprogramma volledig doorrekenen. Viel dat tegen?

„Het was een hele kluif, die drie medewerkers veel energie heeft gekost. Het mooie is dat je zo gedwongen wordt naar alle maatregelen uit je programma te kijken. Vage formuleringen volstaan niet en we hebben dus scherpe keuzes gemaakt. Dan is het teleurstellend dat het CPB stelt voor 5 miljard euro aan maatregelen die wij wilden nemen, niet te kunnen doorrekenen omdat ze daarmee onvoldoende ervaring zouden hebben. Met die maatregelen erbij hadden we qua begrotingstekort echter tot de best presterende partijen behoord.”

Had het CPB dit wel móéten kunnen?

„We hebben verreweg het uitgebreidste zorgprogramma geschreven met daarin allerlei slimme maatregelen, waarvan het CPB stelt dat ze te nieuw en te onbekend zijn om het effect te bepalen. Ik vind dat wanneer compleet nieuwe ideeën zo feitelijk worden weggeschoven, het CPB de innovatie in de politiek remt.”

Wat is u opgevallen in de doorrekening van de andere programma’s?

„Dat bijna alle partijen verantwoordelijkheid nemen voor de overheidsfinanciën op de langere termijn. Iedereen ziet dus dat er nu iets moet gebeuren, met uitzondering van PVV en SP, die volledig gaan voor de korte termijn. Nadeel is wel dat wanneer je kiest voor robuuste maatregelen die effect sorteren in de toekomst, je op de korte termijn in het CPB-model wordt gestraft. Bij PVV en SP werkt dat precies andersom.”