IDEA is het interkerkelijke magazine voor gemeenteopbouw van de Evangelische Alliantie. Het blad staat dit kwartaal in het teken van missionaire gemeenschapsvorming.

In het boek Handelingen worden de eerste christenen vaak „mensen van de Weg” genoemd, stelt dr. Stoppels. „Ik vind dat een intrigerende aanduiding die ons doet opstaan van onze zitplaats en ons mogelijk zelfs berooft van onze vaste stek. Mensen van de Weg zijn we, niet van de zitplaats.”

Fascinerend vindt Stoppels ook het visioen in Openbaring 21 waarbij Johannes vertelt in het nieuwe Jeruzalem geen tempel te hebben kunnen ontdekken. „Hij lijkt dat met enige verbazing vast te stellen. Hij zal hebben gerekend op een gloednieuwe tempel, maar die blijkt er dus niet te zijn. God zelf is de tempel, is Johannes’ ontdekking (vs 22). Ik vind dat een belangrijke les voor wat je ons ‘gebouwenchristendom’ zou kunnen noemen.”

Het is in het paradijs ook niet begonnen met een gebouw, schrijft de docent. „Het begint met een wandelende God die in de avondkoelte op zoek is naar zijn mensen: „Adam, waar ben je?” Later is er die tent, dat mobiele heiligdom, bedoeld voor een volk dat onderweg is. Uiteindelijk komt die tempel er wel, maar onder protest van Godswege.”

Geloofsgemeenschappen moeten elkaar ergens ontmoeten, beaamt Stoppels. „Maar ik sta af en toe versteld over de kosten die gemeenschappen maken om hun gebouwen in stand te houden, ook als ze soms helemaal niet meer functioneel zijn.”

Desondanks zou Stoppels niet exclusief willen pleiten voor kale preekschuurtjes, aula’s of buurtcentra. „We kunnen uit het Oude Testament leren dat de bouw van de tempel met zorg is gebeurd en dat het ook wat mocht kosten. Zuinigheid is dus niet zonder meer geboden! Ook met het gebouw kunnen we God eren. Maar laten we wel primair vanuit de roeping van de gemeente van Christus kijken naar onze onderkomens: zijn ze dienstbaar aan ons (missionaire) functioneren? Zijn onze gebouwen ondersteunend voor wat we beogen als gemeenschap van leerlingen van Jezus Christus?”

De nieuwe Via Nova-geloofsgemeenschap in Amsterdam koos voor de voormalige rooms-katholieke Vondelkerk, momenteel een van de trouwlocaties van Amsterdam. „Daar is bewust over nagedacht. Dat geldt vermoedelijk ook voor de Evangeliegemeente in het Groningse Ten Boer. Deze nam het dorpshuis over, inclusief alle huurders! Zo zit je natuurlijk wel echt midden in het dorp.”

Stoppels pleit daarom voor een theologie van het gebouw. „Het is interessant om na te denken over de vraag hoe doordacht nieuwe geloofsgemeenschappen een plaats van samenkomen kiezen. En uiteraard niet minder van belang is de vraag hoe bestaande gemeenten denken over en omgaan met hun gebouw. Daar zouden we onderWeg nog wel eens veel profijt van kunnen hebben.”

Onderzoeker Martijn Vellekoop geeft in het blad een tussenstand van gemeentestichting in Nederland. „Speelde het planten van kerken zich lange tijd af onder de radar, nu staat het prominent op de agenda van veel kerkgenootschappen”, concludeert hij.