Vreemdelingen kunnen zelf ook detentie voorkomen: „Wie gewoon meewerkt aan vertrek, hoeft niet in detentie terecht te komen”, aldus de zegsman van de minister.

Hij wijst erop dat Leers begin dit jaar is begonnen met het testen van alternatieven. Het gaat daarbij onder meer om een meldplicht in combinatie met terugkeerbegeleiding, een meldplicht met verblijf op betrouwbare adressen en een borgsom die de vreemdeling terugkrijgt als hij zelf vertrekt. Na afloop van de proeven moet eerst worden bekeken of de alternatieven er niet toe leiden dat vreemdelingen zich aan terugkeer onttrekken, waarschuwt het ministerie.

Ook de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) ziet vreemdelingenbewaring als uiterst middel. Volgens de organisatie is uit onderzoek gebleken dat detentie weinig invloed heeft op de bereidheid van een migrant om terug te keren. Dat vrijwillige terugkeer voor migranten in detentie een optie is, vindt het IOM te waarderen. Ook stelt de organisatie dat de regimes in de detentiecentra de afgelopen jaren zijn verbeterd.

De organisatie benadrukt verder dat het zoeken naar alternatieven voor vreemdelingendetentie van belang is. Dat is volgens het IOM al gebeurd door gezinslocaties in te richten en zogeheten vrijheidsbeperkende locaties. Maar verder zoeken naar oplossingen wordt toegejuicht, aldus de verklaring.