Economie

Financiële wereld wacht met spanning op ECB-beraad

APELDOORN – Met meer dan gewone spanning kijkt de financiële wereld uit naar de maandelijkse vergadering van de Europese Centrale Bank (ECB) van donderdag. De vraag luidt: welke actie hebben de monetaire bestuurders in petto om de schuldencrisis te lijf te gaan?

Drs. A. A. C. de Rooij
1 August 2012 09:42Gewijzigd op 14 November 2020 22:26
Draghi. Foto EPA
Draghi. Foto EPA

De verwachtingen zijn hoog opgeschroefd. Dat heeft president Mario Draghi aan zichzelf te danken. Vorige week donderdag beloofde hij dat de ECB alles wat nodig is zal doen om de eurozone te redden. De aandelenbeurzen schoten omhoog.

Maar woorden alleen zijn uiteraard te weinig, nu komt het aan op daden. Blijven maatregelen uit, dan staat de geloofwaardigheid van Draghi op het spel en zullen beleggers dat met een fors negatieve reactie afstraffen. Donderdag zit de Italiaan met de raad van bestuur, samengesteld uit de zeshoofdige directie en de presidenten van de nationale centrale banken, in Frankfurt om de tafel om het beleid te bepalen. Om halfdrie ’s middags geeft hij op zijn gebruikelijke persconferentie uitleg.

Eerst de rente. De discussie daarover hoeft waarschijnlijk niet veel tijd in beslag te nemen. Begin juli is het belangrijkste tarief, waartegen de commerciële banken lenen bij de ECB, neerwaarts bijgesteld, van 1 tot 0,75 procent. Een zo laag niveau was niet eerder aan de orde. Analisten denken dat er ditmaal niets verandert. Zij houden wel rekening met een verdere verlaging, maar vermoeden dat die stap pas later in het jaar volgt.

Veel moeilijker ligt het met aanvullende ingrepen om de schuldenproblemen en de in de voorbije weken toegenomen dreiging van een totale crash van de muntunie het hoofd te bieden. Als het aan de zuidelijke partners ligt, worden alle registers opengetrokken en laat de ECB de geldpers op volle toeren draaien.

Er zijn daarbij diverse opties denkbaar. Zo kan de centrale bank weer staatsobligaties van zwakke landen gaan ‘opdweilen’ om daarmee de rente op die waardepapieren naar beneden te drukken. Genoemde instelling heeft dat vanaf mei 2010 al voor zo’n 210 miljard euro gedaan, maar de laatste maanden ligt het opkoopprogramma stil.

Een dergelijk ingrijpen is eveneens langs indirecte weg mogelijk door het Europese noodfonds een banklicentie te geven, wat de vuurkracht van die instantie vergroot. Het stelt haar namelijk in staat om te lenen in Frankfurt en met dat kapitaal interventies uit te voeren en noodsteun toe te kennen.

De ECB zou ook lucht kunnen verschaffen door nog eens een keer onbeperkt liquiditeiten te verstrekken. Afgelopen december en februari werd er op die manier in twee ronden opgeteld ruim 1000 miljard euro naar de banken gesluisd, in de vorm van goedkope driejarige kredieten. Zij kochten er obligaties mee, waardoor de rente, zij het slechts tijdelijk, zakte.

Maar dit soort maatregelen zorgt binnen de ECB voor ernstige onenigheid. President Jens Weidmann van de Bundesbank wil er niets van weten, zijn collega Klaas Knot van De Nederlandsche Bank evenmin. Zij benadrukken dat de opdracht van de ECB zich beperkt tot het handhaven van de prijsstabiliteit en veel geld in de economie pompen brengt het gevaar mee van een op enig moment sterk aantrekkende inflatie. Het mandaat voorziet niet in hulp voor overheden die door eigen toedoen in moeilijkheden zijn geraakt.

Een helpende hand voor bijvoorbeeld Spanje komt in feite neer op een beloning voor slecht gedrag. De tegenstanders hameren erop dat het oplossen van de crisis vooral vereist dat de politiek snel en drastisch de begroting en de schuldenberg saneert. De ECB mag in hun ogen niet via de achterdeur, door staatsleningen op te kopen, overheidstekorten financieren.

De hardliners hebben geen vetorecht, maar de stem van Duitsland legt wel veel gewicht in de schaal. Vorig jaar trokken al twee Duitsers hun consequenties. Eerst stapte directielid en hoofdeconoom Jürgen Stark op en later zag Axel Weber af van de kandidatuur om president te worden. Beiden waren het oneens met de activistische, ruimhartige monetaire koers.

De centrale bank kan zich geen nieuwe averij veroorloven in weer een botsing met Duitsland. Draghi wacht de moeilijke taak om, zoals beloofd, de eurozone te stutten, maar zonder dat daarbij de ECB kleerscheuren oploopt.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer