Zonder hoofdstuk over de muur van onbegrip is geen rsi-verhaal compleet. Terwijl Jan fluitend zijn werk verricht, komt collega Trees alsmaar aanzetten met klachten over pijn in de handen, pijn in de schouders, pijn in de nek. Heeft ze thuis soms problemen? Ze heeft zeker last van de aanstelziekte. Haar problemen zitten gewoon tussen de oren. Natuurlijk.

Nu heeft Trees wel degelijk met rsi te kampen. Doordat een gerichte aanpak lange tijd achterwege bleef, is de kans groot dat haar verhaal met het hoofdstuk WAO besluit. Onnodig, zoals in veel vergelijkbare gevallen. Hoewel een venijnige aandoening, is rsi geen eindstation. Als patiënten tenminste de juiste aanpak hanteren.

Een van de grote problemen met rsi is het nog altijd ongrijpbare karakter van de aandoening. Omdat het zo geleidelijk gaat opspelen en het lichaam meerdere, verschillende signalen afgeeft, valt het artsen in de meeste gevallen uiterst moeilijk een juiste diagnose te stellen. Zelfs op de term valt het nodige af te dingen. ”Repetitive strain injury” staat voor letsel door herhaalde (in)spanning. Maar onder rsi valt een veel breder spectrum van klachten dan die waaraan herhaalde beweging ten grondslag ligt.

De meeste deskundigen hebben daarom voor een praktische oplossing gekozen. Ze laten de oorzaken even voor wat die zijn. In de loop van de tijd zal de theoretische onderbouwing wel duidelijker worden. In plaats daarvan leggen ze meer nadruk op de feitelijke beschrijving. Heeft iemand last van aandoeningen aan spieren en pezen in de handen, armen, schouders of nek? Gerede kans dat rsi de boosdoener is.

Het tijdig onderkennen van de symptomen is één, de juiste actie ondernemen is twee. Op de vraag wat te doen, is het antwoord nagenoeg altijd: raadpleeg een arts. Dat zal voor werknemers in de meeste gevallen de Arbo-arts zijn. Rsi is immers voor alles een beroepsziekte. Ook advies van de eigen huisarts kan zeker dienst bewijzen. Dat is in het bijzonder het geval wanneer de Arbo-arts onverhoopt blijk geeft van ondeskundigheid. Wie na een summier gesprekje ruimschoots binnen de limiet van de voorgeschreven bezoektijd op straat staat, heeft alvast een aardige indicatie.

Dan de werkgever of chef. Is het verplicht deze in te lichten? Nee, is het formeel juiste antwoord. In sommige situaties liggen de verhoudingen zo dat het beter is eerst buiten hem of haar om de klachten te verhelpen. Persoonlijke verhoudingen kunnen een rol spelen. Maar of het verstandig is het daarbij te laten, mag ernstig worden betwijfeld. Rsi houdt immers verband met het werk, dus zal de oplossing daar ook moeten worden gezocht en gevonden.

In veel sectoren hebben organisaties van werkgevers, vakbonden en de overheid afspraken gemaakt over het voorkomen van rsi. Van belang is dat deze veel verder strekken dan bijvoorbeeld het eenmalig plaatsen van een verstelbaar bureau. Een werknemer die de ganse dag in kaarsrechte houding naar zijn beeldscherm zit te koekeloeren, maakt zijn Arbo-genormeerde werkplek tot een bespotting. Tenminste, als de maatregelen om klachten te voorkomen daarmee ophouden.

Rsi tegengaan strekt zich verder uit dan het aannemen van de juiste werkhouding. Bovendien gaat het om veel meer dan beeldschermwerk. Behalve een goede werkplek noemt adviesinstelling TNO Arbeid, waar twintig mensen een dagtaak hebben aan het studeren op dit verschijnsel, bewegen én gedragsverandering als „sleutelwoorden van een kansrijke aanpak.” Het aardige is dat hoe meer er bekend wordt over rsi, hoe meer blijkt dat het óók van belang is wat zich tussen de oren afspeelt. In zoverre hebben de critici van Trees en haar lotgenoten een punt.

Wie vreest dat rsi onverhoopt een rol gaat spelen in zijn leven, doet er goed aan eens achter de computer te gaan zitten. Niet te lang achtereen, maar trek er de tijd eens voor uit. Op internet wemelt het van informatie over rsi. Op www.rsi-vereniging.nl en www.rsi.pagina.nl, bijvoorbeeld. Daarnaast brengen verschillende organisaties, zoals deze week de vakbond FNV Bondgenoten, brochures uit met adviezen en tips. Zeker in het geval van rsi verdient voorkómen tien keer de voorkeur boven genezen.