Balkenende en minister De Hoop Scheffer van Buitenlandse Zaken zijn voor een kennismakingsbezoek aan president Bush in Washington. Aan het ontbijt dat ongeveer een uur duurde, namen ook vice–president Cheney, minister Powell van Buitenlandse Zaken en nationale veiligheidsadviseur Rice deel.

Balkenende noemde de ontmoeting na afloop „bijzonder interessant en buitengewoon vruchtbaar". Dat op het laatste moment besloten werd dat ook Cheney en Powell bij het gesprek aanwezig zouden zijn, betekent volgens de premier hoeveel belang de Amerikaanse regering hecht aan een goed contact met Nederland.

Behalve over Irak is ook gesproken over de strijd tegen het terrorisme en over de nucleaire dreiging van Iran en Noord–Korea. Minister De Hoop Scheffer noemde dat laatste na afloop als opvallendste gespreksonderwerp. „De ernst waarmee president Bush over de nucleaire proliferatie in Iran en Noord–Korea sprak is me het meest opgevallen. Als het met die landen niet goed gaat, wordt dat heel gevaarlijk", aldus De Hoop Scheffer.

Nederland kan volgens Balkenende en De Hoop Scheffer een bemiddelende rol spelen tussen Washington en regeringen in Europa die tegen de oorlog in Irak waren, zoals Duitsland, Frankrijk en Rusland. De steun van die laatste twee landen is in elk geval nodig voor een nieuwe VN–resolutie omdat zij vetorecht hebben in de Veiligheidsraad.

Komend weekeinde spreekt De Hoop Scheffer met zijn EU–collega’s in Italië over een gezamenlijk Europees standpunt over een nieuwe VN–resolutie. „Washington luistert alleen naar Europa als er één geluid komt van onze kant, niet als het er verschillende zijn", meent De Hoop Scheffer.

Het idee van een grotere VN–rol in Irak komt er op neer dat meer landen militairen kunnen bijdragen aan de stabilisatiemacht die dan minder zwaar op Amerikaans–Britse schouders rust. Ook moet meer VN–betrokkenheid leiden tot meer financiële bijdragen van landen aan de wederopbouw.

Volgens Amerikaanse kranten is voor 2004 alleen al tussen de 40 en 60 miljard dollar nodig voor de wederopbouw van Irak. De Amerikanen peinzen er niet over om dat alleen op te brengen, ook al omdat het militaire deel van de operatie al naar schatting 3,9 miljard dollar per maand kost.

Over de opvolging van NAVO–secretaris–generaal Robertson, waarvoor de naam van minister De Hoop Scheffer wordt genoemd, is volgens Balkenende niet gesproken. Ook een langere of grotere bijdrage van Nederlandse militairen in Irak is „niet aan de orde geweest", aldus Balkenende.

Wel heeft Balkenende president Bush om aandacht gevraagd voor het lot van Arjan Erkel, de Rotterdamse Artsen zonder Grenzen–medewerker die vorig jaar augustus in Tsjetsjenië is ontvoerd. Eerder al bracht Balkenende de zaak–Erkel onder de aandacht van de Russische president Poetin. Balkenende heeft nu Bush gevraagd om in zijn contacten met Poetin ook Erkel aan de orde te brengen.

Na afloop van het ontbijt sprak Balkenende over zijn relatie met Bush in termen van „vriendschap". „Er zijn vriendelijke opmerkingen gemaakt. Het was een erg plezierig gesprek in een goede sfeer. De betrekkingen zijn heel goed", aldus Balkenende.

Minister De Hoop Scheffer spreekt woensdagmiddag nogmaals met zijn collega Powell. Balkenende bezoekt de burgemeester van Washington en een aantal Amerikaanse senatoren en leden van het Huis van Afgevaardigden. Woensdagavond vliegen de beide bewindslieden terug naar Nederland.