Twistpunt is het zogeheten Foreign Sales Corporation-programma van de VS. Dat verschaft fiscale voordelen aan exporterende Amerikaanse bedrijven. Multinationals als Microsoft, General Electric en Boeing profiteren op ruime schaal van de gunstige regeling voor de winsten die zij behalen op hun afzet elders in de wereld.

Brussel ziet hierin een vorm van staatssteun, die indruist tegen de regels voor eerlijke concurrentieverhoudingen, en diende reeds in 1997 een klacht in. Maandag maakte de in Genève zetelende internationale instelling haar definitieve opvatting bekend. Die houdt in dat zij de aan haar voorgelegde bezwaren gegrond acht.

De uitspraak vormde geen verrassing. Bij drie tussenvonnissen had de WTO ook al het verweer van de zijde van Washington van tafel geveegd. De autoriteiten aan de overkant van de Atlantische Oceaan besloten toen telkens om in beroep te gaan. Dat is nu niet meer mogelijk.

De verkapte exportsubsidies omvatten jaarlijks dik 4 miljard dollar. De EU heeft toestemming gevraagd voor het afkondigen van een pakket aan tegenacties voor eenzelfde bedrag. Zij wil heffingen leggen op Amerikaanse producten die in Europa worden geïmporteerd. Waarschijnlijk eind maart volgt uitsluitsel over welke omvang de sancties precies mogen hebben.

De Europese Commissie heeft met tevredenheid gereageerd op het oordeel van de WTO. De Verenigde Staten daarentegen zijn teleurgesteld, zo deelde een functionaris in een reactie mee. Hij voegde daaraan toe dat zijn land zal proberen samen met de EU een uitweg te vinden uit het geschil.

Sommige waarnemers verwachten dat na enig wapengekletter inderdaad een politieke oplossing uit de bus zal rollen. Zij benadrukken dat het huidige klimaat zich niet leent voor een harde opstelling en dat ook niemand is gebaat bij een escalatie van het conflict. De economie kampt wereldwijd met een ernstige terugslag en voorts werd onlangs in WTO-verband afgesproken een nieuwe onderhandelingsronde te beginnen over liberalisering van de het goederen- en dienstenverkeer.

Eerder echter duidde handelsgezant Zoellick een eventuele tegenzet van de Unie aan als „een atoombom” op de handelsbetrekkingen tussen beide partijen. Voorts zinspeelde de regering van president Bush er kortgeleden op dat zij in het geval van Europese represailles de belastingregimes in de EU grondig onder de loep zal nemen, op zoek naar bepalingen die eveneens in strijd zijn met de WTO-voorschriften.

De omstreden Foreign Sales Corporation is destijds ingevoerd als vervolg op een soortgelijke regeling uit 1971, die vijf jaar later door de toenmalige GATT als ongeoorloofd werd aangemerkt.