Recensie: Leo van Doeselaar speelt Scheidemann
Een hoogwaardige productie, deze cd van Leo van Doeselaar. Op ‘zijn’ Van Hagerbeerorgel in de Leidse Pieterskerk brengt de veelzijdige musicus een deel van het orgeloeuvre van Scheidemann heel dichtbij.
Dat is wel nodig, want zowel de klank van het Van Hagerbeerorgel (1643) als de renaissancemuziek van de Duitser Heinrich Scheidemann (1596-1663) vraagt een actieve luisterhouding van een 21e-eeuwse luisteraar. Geen achtergrondmuziek dus.
Intussen staan we met Scheidemanns orgelmuziek op een belangrijk punt in de muziekgeschiedenis. De Duitser komt in de periode 1613-1614 in Amsterdam bij Sweelinck in de leer. In Hamburg wordt hij vervolgens een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Noord-Duitse Sweelinckschool, waarvan uiteindelijk via Buxtehude ook Bach een exponent zal zijn. In vrije werken (fantasia, toccata, praeambulum) maar vooral ook in koraalbewerkingen ontwikkelt Scheidemann de lijn van Sweelinck verder. Van het genre van de koraalfantasie geldt hij zelfs als de schepper. Op deze cd is ”Ein feste Burg” (ruim dertien minuten) daarvan een heerlijk voorbeeld.
Het orgel van de Leidse Pieterskerk, dat veel oud materiaal uit 1446 en 1518 herbergt en in de jaren 90 van de vorige eeuw is gereconstrueerd naar de situatie van 1643, is bij uitstek geschikt voor deze muziek. In de woorden van Van Doeselaar: de transparante en open muziek van Scheidemann voelt zich er helemaal op thuis.
Zoals we gewend zijn van het Duitse label MDG is de productie (opname en uitvoering) pico bello. De (Engelse en Duitse) teksten van Wim Kloppenburg en Van Doeselaar zijn inzichtgevend. En de registerdemonstratie aan het eind is een mooie toevoeging.
Heinrich Scheidemann – Organ Works – Leo van Doeselaar, Organ of Pieterskerk Leiden; MDG (906 1746-6); € 23,20; www.mdg.de
Leo van Doeselaar, orgel Pieterskerk Leiden
Leo van Doeselaar, orgel Pieterskerk Leiden
Leo van Doeselaar, orgel Pieterskerk Leiden