‘Beste pensioenstelsel ter wereld’ onder druk
DEN HAAG (ANP) – Het Nederlandse pensioenstelsel geldt al jaren als het beste ter wereld. Onze combinatie van AOW en aanvullend pensioen staat te boek als bijzonder degelijk. Maar het is de vraag hoelang die reputatie nog overeind blijft. Niet alleen gaat de AOW-leeftijd volgend jaar voor het eerst sinds de invoering van de oudedagsvoorziening omhoog, waarschijnlijk moeten dan ook meer dan 100 pensioenfondsen hun uitkering verlagen, sommige 7 procent of meer. Deze week worden nieuwe cijfers over de situatie bij de fondsen bekend.
De pensioenen staan onder druk doordat de bevolking steeds ouder wordt. Op je 65e stoppen met werken wordt daardoor te kostbaar. De pensioenfondsen hebben daarnaast nog andere problemen. Hun geld is belegd in onder meer vastgoed, staatsobligaties en aandelen. Door de financiële crisis leveren die bezittingen veel minder rendement op dan eerder geraamd. Ook de lage rentestand speelt de fondsen parten. Want die speelt een belangrijke rol bij de berekening van hun financiële situatie op langere termijn.
De overheid beoordeelt de vermogenspositie van pensioenfondsen aan de hand van hun dekkingsgraad. Die geeft aan of ze over een groot aantal jaren nog aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Bij een dekkingsgraad van 100 procent is dat het geval. Maar volgens de wet moeten de pensioenfondsen ook over buffers beschikken, zodat ze onvoorziene klappen kunnen opvangen. De wettelijke dekkingsgraad bedraagt daarom 105 procent.
Pensioenfondsen die deze norm niet halen, moeten actie ondernemen. Dat kan door van werkgevers en werknemers meer pensioenpremie te vragen, maar dat is slecht voor de economie en de werkgelegenheid. Daarom rest fondsen die in problemen verkeren vaak niets anders dan te korten op de pensioenuitkeringen.
Met het oog op alle ontwikkelingen heeft minister Henk Kamp (Sociale Zaken) onlangs besloten de spelregels voor de pensioenfondsen te veranderen. Ze krijgen de mogelijkheid te kiezen voor een nieuw systeem, waarin ze wat meer financiële speelruimte hebben. Ze lopen dan echter ook meer risico als het tegenzit.
Kamp overweegt ook het rentepercentage dat pensioenfondsen moeten hanteren te verhogen. Hun dekkingsgraad verbetert daardoor. Maar of Kamp deze stap neemt, moet nog blijken. Hij richt zich op de rekenrente die de Europese Commissie gaat hanteren voor verzekeraars. Dat percentage wordt deze zomer bekend.
Maar ook al gunt Kamp de pensioenfondsen een wat hogere rente, dat betekent niet dat ze daarmee allemaal uit de problemen zijn. Van sommige fondsen is de dekkingsgraad zo laag, dat ze volgend jaar hoe dan ook moeten korten. En of het bij die ene korting blijft, valt nog te bezien.
