Menno de Bruyne: Manier van beëdigen kabinet is bagatel
DEN HAAG – Zijn eigen partij heeft ervoor gestemd, maar van staatsrechtkenner Menno de Bruyne hoeft het niet zo nodig. „Het land wordt echt niet beter geregeerd als ministers in het openbaar beëdigd worden.”
Gaat het nu wel of niet gebeuren? In oktober 2010 nam de Tweede Kamer met algemene stemmen een motie van het VVD-Kamerlid Van der Burg aan. Strekking: laat de koningin voortaan in het openbaar het nieuwe kabinet beëdigen en niet achter gesloten deuren. Dit gebeurt immers in veel landen om ons heen? Er is aan die beëdiging niets geheim.
Deze week meldde RTL-Nieuws dat de Kamerbrede wens waarschijnlijk vooralsnog niet uitgevoerd wordt. De koningin is ertegen, vernam het medium uit welingelichte bron. Dat premier Rutte de Kamer eind 2010 meldde dat de nieuwe formateur het maar moet regelen, wijst volgens RTL in diezelfde richting. Een formateur heeft hiertoe immers niet de macht? Hij kan het alleen doordrukken als hij minister-president is. Maar dan ís hij al, achter gesloten deuren, beëdigd. Kluitje in het riet, dus.
Staatsrechtkenner Menno de Bruyne, tevens fractievoorlichter van de SGP, kan er niet van wakker liggen. Dat zijn fractie destijds vóór de motie-Van der Burg stemde, staat hem even niet voor ogen. „Zelf ben ik er in elk geval geen voorstander van. Ik vind het een bagatel. Hebben we niets beters te doen? En dat is eigenlijk ook hoe de SGP erin staat. We zijn er niet tegen, maar ook niet ontzettend voor. Het land wordt echt niet beter geregeerd of democratischer als we dit in het openbaar, bijvoorbeeld in de Ridderzaal, gaan doen. Het is al een heel oud punt waar al jaren over gesproken wordt. Laten we het vooral niet op de spits gaan drijven. Daarvoor is het een veel te arbitraire kwestie.”
Maar wat de Kamer wil, unaniem nota bene, moet toch gebeuren?
„Niet helemaal. De regering is nooit alleen maar een blinde uitvoerder van de wil van de Kamer. Zíj beslist uiteindelijk of ze een motie wel of niet uitvoert. Het is dan vervolgens weer aan de Kamer of zij op de kwestie nog meer druk zet.”
Zou de koningin dit echt niet willen, en waarom niet?
„Dat is het geheim van Beatrix. En dat moet vooral zo blijven. De bewering dat zij het niet wil, kan niemand controleren. Het doet ook niet zo terzake, vind ik. De minister-president is verantwoordelijk, en hij is –door de volksvertegenwoordiging– aanspreekbaar. Hij moet zijn eigen argumenten geven waarom hij een motie niet uitvoert, en de Kamer moet beoordelen of hij argumenten valide vindt.”
Wie trekt in zo’n geval aan het langste eind?
„Dat kan verschillen. In deze kwestie zal de Kamer het, als hij het op de spits drijft, uiteindelijk wel winnen. Maar persoonlijk zie ik het nut niet zo. We hebben nu toch ook een prachtige traditie, met een bordesfoto en zo? Wat is daar nu mis mee?”