Een bedrag van 3 miljard wil de partij extra uitgeven aan onder meer meer agenten (250 miljoen euro per jaar), meer wegen (ook 250 miljoen per jaar) en het onderwijs. Netto blijft zo een bezuiniging van 21 miljard over, onder meer in de sociale zekerheid, de zorg en door te snijden in het aantal ambtenaren. Ook moet het budget voor ontwikkelingshulp met 3 miljard gekort worden.

Voor lastenverlichting trekken de liberalen 5 miljard euro uit. Dit geld wordt vooral gebruikt om werken goedkoper te maken door het verhogen van de arbeidskorting. Spaargeld tot 35.000 euro moet niet meer worden belast.

Dat staat in het concept-verkiezingsprogramma Niet doorschuiven maar aanpakken, dat de VVD vrijdag heeft gepresenteerd. Belangrijkste doelstellingen van het programma zijn het sterker maken van de economie en het saneren van de overheidsfinanciën. Het legt de nadruk op een kleinere overheid. Die is ondanks de ingrepen van het kabinet-Rutte nog steeds te groot.

Het bezuinigingspakket van de VVD is groter dan topambtenaren onlangs adviseerden om de overheidsfinanciën gezond te maken. Zij kwamen uit op 20 miljard.

Van het schrappen van de onbelaste reiskostenvergoeding voor forensen, zoals afgesproken in het Lenteakkoord met CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie, is in het conceptprogramma geen sprake meer. De VVD wil wel de afspraken over de verhoging van de AOW-leeftijd flink aanscherpen. Die moet versneld stijgen naar 67 jaar in 2018. In het Lenteakkoord gaat de AOW-leeftijd pas in 2023 naar 67, nadat hij eerst in stapjes wordt verhoogd naar 66 in 2019.

De VVD wil ook snijden in het basispakket in de zorg. Huishoudelijke hulp moeten burgers bijvoorbeeld zelf gaan betalen. De huisarts komt onder het eigen risico te vallen. In de sociale zekerheid moet onder meer de duur van de WW-uitkering bekort worden.

Het programma hamert erop dat de eurolanden zich aan de begrotingsafspraken houden. Zo niet, dan moeten ze beboet worden en uiteindelijk zelfs de eurozone verlaten.

Veel accent krijgen verder de veiligheid en integratie. Naast extra agenten moeten er zwaardere straffen komen voor criminelen. De komst van kansarme immigranten moet verder teruggedrongen worden. Nederland moet streven naar een uitzonderingspositie in de EU, zodat het meer ruimte heeft zijn eigen koers te bepalen.

Rutte

„Nuchter, zakelijk en degelijk”, noemde lijsttrekker Mark Rutte vrijdag het verkiezingsprogramma. En al moet het nog worden doorgerekend door het Centraal Planbureau, het is gedekt. Er moeten nu goede keuzes worden gemaakt, zei hij, willen we ons mooie en sociale land handhaven. Er moet worden gesneden in de overheid, om elders te kunnen investeren.

Al onze verworvenheden zijn ons niet komen aanwaaien, benadrukte hij. „Nederland is niet op de pof gebouwd, maar op hard werken.” We moeten een euro eerst verdienen, voordat we hem uitgeven, waarschuwde Rutte.

„Welvaart komt van ondernemers en hard werkende mensen, van mensen die initiatief nemen, niet van de overheid.” De inkomstenbelasting voor hardwerkende Nederlanders moet dus omlaag en het moet aantrekkelijker worden om aan het werk te gaan, benadrukt Rutte.

Op 12 september, de dag van de verkiezingen, ‘kijkt Nederland in de spiegel’, vindt Rutte. We staan dan voor een fundamentele keuze tussen ‘pappen en nathouden’ en de problemen nu echt aanpakken. Een van de dingen waarop fiks bezuinigd kan worden, is volgens de VVD ontwikkelingshulp: „Waarom moet de overheid het collectieve schuldgevoel afkopen?”, vroeg Rutte zich af. En het is echt ‘onvermijdelijk’ dat het eigen risico in de zorg omhoog gaat.

Er moet ook minder omslachtig worden gewerkt. Vier diensten die zich bezighouden met rijksvastgoed is volgens Rutte te erg. En hij ergert zich wezenloos als een vrouw die denkt dat ze borstkanker heeft, weken moet wachten voor ze de uitslag krijgt.

De belangrijkste punten uit het VVD-conceptverkiezingsprogramma:

• De overheid moet de komende 4 jaar 24 miljard euro bezuinigen. Hiervan wordt 3 miljard ingezet voor onderwijs, veiligheid en infrastructuur. De rest dient om het overheidstekort weg te werken.

• Voor lastenverlichting komt 5 miljard beschikbaar. De arbeidskorting, een fiscale voorziening voor werkenden, gaat flink omhoog. Ook komt er een hogere ouderenkorting.

• De onbelaste reiskostenvergoeding blijft bestaan.

• Spaargeld tot 35.000 euro wordt niet belast.

• De WW-uitkering gaat omhoog, maar de duur wordt beperkt. Anders dan in het Lenteakkoord staat, draaien werkgevers niet op voor de kosten van de eerste 6 maanden WW.

• Ondernemers bepalen zelf of ze op zondag open zijn.

• De AOW-leeftijd gaat in 2018 al naar 67 jaar en stijgt daarna met de levensverwachting.

• Verplichte bij- en nascholing leraren. Slecht presterende leraren worden ontslagen. De VVD wil de basisbeurs vervangen door een sociaal leenstelsel. Extra investeren in onderzoek.

• Aanpak bureaucratie in de zorg. Basispakket moet verkleind worden. Huishoudelijke hulp moeten patiënten zelf betalen. Huisarts valt onder eigen risico.

• Elk jaar 250 miljoen euro voor nieuwe wegen.

• Hypotheekrente alleen aftrekbaar als je aflost. Huren mogen elk jaar 3 procent meer stijgen dan de inflatie.

• Minder ambtenaren en politici. Tweede Kamer van 150 naar 100 leden, Senaat van 75 naar 50.

• Tot en met 2014 geen salarisverhoging voor ambtenaren. Sociale uitkeringen, behalve AOW, worden losgekoppeld van de loonstijging in het bedrijfsleven.

• Publieke omroep terug naar twee tv-netten.

• Elk jaar 250 miljoen euro voor extra agenten. Strengere straffen voor criminelen.

• Strenger migratiebeleid. Als het in EU-verband niet lukt daar afspraken over te maken, moet Nederland een uitzonderingspositie bedingen in de EU.

• Nederlandse bijdrage aan EU moet met 2 miljard euro omlaag. Landen die zich niet aan de begrotingsregels houden, moeten uit de euro. Het Europarlement moet stoppen met pendelen tussen Brussel en Straatsburg.

• 3 miljard euro korten op ontwikkelingssamenwerking.