Korea-overleg levert weinig op
Het overleg in Peking tussen Noord-Korea, de Verenigde Staten, Zuid-Korea, China, Japan en Rusland over de nucleaire ambities van Pyongyang heeft vooralsnog niet veel opgeleverd. De zes landen kwamen vandaag na drie dagen van besprekingen slechts overeen om het overleg voort te zetten. Wanneer en waar dat gaat gebeuren, is niet bekendgemaakt.
De Zuid-Koreaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Lee Soo Hyuck zei dat China, als gastheer van de besprekingen, met een verklaring over het verloop van het overleg zal komen, maar dat er geen gezamenlijke verklaringen te verwachten zijn.
Centraal in het overleg staat de eis van Washington dat Noord-Korea een einde moet maken aan zijn kernwapenprogramma. Die eis werd donderdag op tafel gelegd door onderminister van Buitenlandse Zaken James Kelly, de Amerikaanse gezant bij het overleg. In ruil voor stopzetting van het kernwapenprogramma kan Noord-Korea rekenen op Amerikaanse veiligheidsgaranties en economische hulp. De Noord-Koreanen wilden daar echter niets van weten.
Toen de vertegenwoordigers van Rusland en Japan probeerden Noord-Koreaanse leider Kim Jong Il te wijzen op een aantal positieve elementen uit de boodschap van Kelly, werd Kim volgens de Amerikaanse zegsman woedend en beschuldigde hij de Rus en de Japanner ervan te liegen in opdracht van de Amerikanen. Volgens Kim zal Noord-Korea niet van standpunt veranderen omdat de VS hun vijandige beleid toch niet zullen opgeven.
Het communistische land stelt als voorwaarde onder meer een niet-aanvalsverdrag met de Verenigde Staten, diplomatieke betrekkingen, economische banden met Japan en Zuid-Korea en de voltooiing van twee licht-waterreactoren. Dergelijke nucleaire installaties zijn ongeschikt voor de productie van plutonium, waarmee kernwapens kunnen worden gemaakt.
Als de eisen, gepresenteerd tijdens de multilaterale onderhandelingen in de Chinese hoofdstad Peking, worden ingewilligd, belooft het regime in Pyongyang geen kernwapens te bouwen, de export van raketten te stoppen, zijn nucleaire installaties te ontmantelen en opnieuw inspecteurs tot de nucleaire installaties toe te laten.
De deelnemers aan het overleg probeerden positief te blijven. „Er bestaat consensus dat het proces (…) moet voortduren en nuttig is”, zei de Zuid-Koreaanse afgevaardigde Wie Sung-rak, een hoge functionaris van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Seoul. Eerder zei het hoofd van de Russische delegatie, onderminister van buitenlandse zaken Aleksandr Losjoekov, tegen het Russische persbureau ITAR-Tass dat de zes partijen elkaar hadden gevonden in de wens de volgende gespreksronde binnen twee maanden te houden. Ook de volgende ronde wordt in Peking gehouden, spraken de afgevaardigden af. De zes landen die aan het overleg deelnemen zijn Noord-Korea, Zuid-Korea, Japan, China, Rusland en de VS.
De Amerikaanse ambassade in Peking meldde in een verklaring dat de VS geen formele bilaterale besprekingen voeren met Noord-Koreaanse vertegenwoordigers. De ambassade relativeerde het belang van een onderhoud van een halfuur dat de Amerikaanse delegatieleider James Kelly woensdag na de openingszitting had met de Noord-Koreaanse leider.
De regering in Pyongyang stuurt al heel lang aan op direct contact met Washington. De VS gaan dit uit de weg en stellen dat de problemen die Noord-Korea veroorzaakt de gehele regio aangaan en daarom multilateraal besproken moeten worden. Noord-Korea ging uiteindelijk met multilaterale besprekingen akkoord, nadat zijn politieke bondgenoot China had aangeboden deze te organiseren.
Amerikaanse functionarissen zeggen te geloven dat Noord-Korea de beschikking heeft over een of twee kernbommen. Deskundigen zeggen dat het land binnen enkele maanden vijf of zes nieuwe kernwapens kan produceren.
Er werd donderdag onder meer gesproken over gezinshereniging in verband met in Noord-Korea achtergebleven kinderen van vijf Japanse staatsburgers. De Japanners werden in de jaren ’70 en ’80 door Noord-Korea ontvoerd, maar mochten vorig jaar Japan bezoeken. Volgens Noord-Korea pleegde Japan woordbreuk door hen niet meer naar Pyongyang te laten terugkeren.
In afzonderlijk overleg in Seoul hebben Noord- en Zuid-Korea overeenstemming bereikt over herstel van spoor- en wegverbindingen. Twee wegen en twee spoorlijnen door de gedemilitariseerde zone zullen nog dit jaar weer op elkaar worden aangesloten, aldus het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap.