Het onderzoek onder leiding van Ron Fouchier van het Rotterdamse Erasmus MC laat zien hoe vogelgriep (H5N1-virus) kan muteren tot een variant die zich onder zoogdieren en mensen kan verspreiden en zo een pandemie kan veroorzaken.

Lange tijd mocht het artikel niet gepubliceerd worden, omdat werd gevreesd dat de informatie te gevaarlijk was in verkeerde handen. In eerste instantie hielden Amerikaanse autoriteiten publicatie tegen, later hield staatssecretaris Henk Bleker de benodigde exportvergunning op zak. Uiteindelijk gaf Bleker de vergunning toch, na de voor- en nadelen van publicatie te hebben afgewogen.

Fouchier heeft altijd gezegd dat de aanname dat kwaadwillenden zijn onderzoek konden misbruiken zwaar overdreven was, omdat ‘zijn’ variant van het virus niet dodelijk is. „Iedereen met toegang tot wetenschappelijke literatuur kan lezen dat bepaalde ziekten veel interessanter zijn om de wereld mee te terroriseren dan het onze.”

Volgens Fouchier krijgen wetenschappers dankzij zijn werk meer inzicht hoe een potentieel wel gevaarlijke variant van het virus een halt toegeroepen kan worden. Bovendien kunnen wetenschappers alerter zijn op de benodigde mutaties voor een variant die van mens op mens kan overgaan. Fouchier hoopt na de publicatie een vervolgonderzoek te kunnen starten, omdat er ook een aantal tot nu toe onbekende mutaties aan het licht kwamen.

H5N1-infecties bij mensen zijn zeldzaam, maar bijzonder gevaarlijk. Meer dan de helft van de besmette personen overlijdt eraan. Tot nu toe waren er 350 sterfgevallen. Als er een variant vrijkomt die van mens op mens overspringt, vrezen wetenschappers voor een wereldwijde epidemie zoals de Spaanse griep, die in 1918/19 zo’n 50 miljoen mensenlevens eiste.