„Sinds mensenheugenis is er sprake van God. En ‘God’ is het woord bij uitstek voor wat in een samenleving als het hoogste, belangrijkste, eerste en laatste geldt, waar mensen achteraan lopen en/of zuchten, wat de dienst uitmaakt”, schrijft Oosterhuis.

Theologen stellen volgens de priester en dichter de vraag wat er in de wereld functioneert als ‘God’. Daar is hij niet positief over: „Het antwoord luidt, vandaag en ik vrees ook morgen: het Neoliberale Economische Systeem.”

Hij verwijst daarbij onder meer naar Milton Friedman (1912-2006). Die schreef in de jaren zestig het boek ”Capitalism and Freedom”, waarin hij zijn visie geeft op de verhouding tussen kapitalisme en democratie. Friedman betoogde dat economische en politieke vrijheid nauw met elkaar zijn verbonden. Ook haalt Oosterhuis de Amerikaanse filosofe Ayn Rand (1905-1982) aan. Haar theorie ”De deugd van het egoïsme” (The virtue of selfishness) is zeer invloedrijk in de Verenigde Staten. „Rand verheerlijkt hebzucht en begeerte als grondslagen van een nieuwe wereld. Friedman betoogt dat de mens bestaat ter wille van zichzelf – hij moet zich daarom ontworstelen aan het altruïstische denken dat alleen maar schuldgevoelens oplevert”, aldus Oosterhuis. Het is allemaal in tegenspraak met hoe Jezus aankeek tegen bezitsverhoudingen.

„Uitbuiterspraktijken en bonusculturen” ziet Oosterhuis als doodsverhoudingen. „Breek met deze doodsverhoudingen en keer je leven om naar solidariteit, kies voor een systeem waarin de woorden over gerechtigheid volbracht kunnen worden, in politieke praktijk gebracht.” De Jezusbeweging streefde juist dit in de praktijk na: „Zij deelden alles met elkaar en niemand was in nood of leed gebrek.”

Oosterhuis krijgt morgen in Amsterdam de Theologie Oeuvreprijs 2012 uitgereikt voor zijn gehele werk. De prijs is ingesteld door de organisatoren van de Nacht van de Theologie. De jury: „Als iets zijn werk tekent, dan is dat consistentie. Steeds gaat hij uit van rechtvaardigheid, van de menselijke behoefte aan een huis, aan een ander als intiem gezelschap. Die ander is altijd ook God, in het werk van Oosterhuis. Rechtvaardigheid vertaalt hij als het verlenen van onderdak aan ieder die daar naar zoekt.”

Lees ook:

Genomineerden prijs Nacht van de Theologie bekend (Reformatorisch Dagblad, 26 april 2012);

Huub Oosterhuis ontvangt prijs voor oeuvre (Reformatorisch Dagblad, 2 maart 2012);

Theologengala onder begeleiding van jazz (Reformatorisch Dagblad, 22 juni 2011);

Frank Bosman verkozen tot beste theoloog (Reformatorisch Dagblad, 22 juni 2011).