De dijk in Wilnis bestaat voor een groot deel uit veen en dat heeft een zuigende werking. Veen zuigt water op als een spons. Door uitdroging door zon en warmte is het dijklichaam waarschijnlijk te licht geworden, waardoor het wegspoelde.

P. van Rooy, deskundige op het gebied van waterbeheer bij het Rathenau Instituut in Den Haag, opperde dinsdag dat te intensieve bekabeling van de dijk de doorbraak mede kan hebben veroorzaakt.

De ongeveer 2000 gedupeerden zitten met de schade. Van de verzekeraars hebben zij te horen gekregen dat die niets vergoeden. De schade door dijkdoorbraken kan zo gigantisch zijn, dat een verzekeringsmaatschappij haar toezegging niet zou kunnen nakomen. Het Nationaal Rampenfonds liet weten vooralsnog niet in actie te komen om de slachtoffers te hulp te schieten.

Minister Remkes van Binnenlandse Zaken bood dinsdag wel wat hoop. Hij liet doorschemeren dat de schade voor een deel kan worden vergoed, als deze valt onder de Wet Tegemoetkoming Schade bij rampen (WTS).

Ook dijkgraaf De Bondt van hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht kondigde dinsdag aan dat de gedupeerden een vergoeding zullen krijgen, maar wie die gaat betalen en of de schade volledig wordt vergoed, is niet bekend. Remkes verwacht dat de inventarisatie van de schade volgende week klaar is.

Burgemeester M. Burgman van de gemeente De Ronde Venen wil geen toezeggingen doen over een financiële compensatie. Bewoners krijgen schadeformulieren die ze uiterlijk woensdag om 11 uur bij het stadhuis moeten inleveren. De gemeente heeft hierbij hulp ingeroepen van de Stichting BCE Calamiteiten en Projecten.

De dijk van de Ringvaart brak in de nacht van maandag op dinsdag over een lengte van zestig meter. Het water spoelde de woonwijken Veenzijde 1 en 2 in. Op sommige plaatsen stond het water een halve meter hoog. De Ringvaart viel vrijwel droog. In de bermen ontstonden scheuren door het weglopen van het water. Ook verzakten delen van de oever.

Vijftienhonderd tot 2000 mensen werden geëvacueerd en de gemeente stelde een noodverordening in. Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht sloot de vaart aan beide zijden van het gat af en pompte het water uit de woonwijken.

De tientallen woonboten in de Ringvaart hebben zwaar geleden door het droogvallen van de Ringvaart. Ze lagen scheef op de bodem en de leidingen die aan de wal vastzaten, trokken krom.

De meeste bewoners van de getroffen wijken konden dinsdagavond weer naar huis. De bewoners van Veenzijde 2 mochten als eersten om 18.00 uur terug. Inwoners van Veenzijde 1 volgden om 19.00 uur. De overige delen van de wijk werden in de loop van de dinsdagavond vrijgegeven. De brandweer helpt om volgelopen kelders leeg te pompen en begint woensdag met de schoonmaak van het riool.

Acht huizen worden nog bouwtechnisch onderzocht. Volgens burgemeester Burgman is ’een tiental’ woonarken nog niet geschikt om weer te betrekken. De meeste mensen verblijven bij familie en vrienden.

Burgman zei dinsdagavond dat de gemeente betere bijstand moet verlenen aan de gedupeerden. Woensdag staan hulpverleners klaar om geestelijke bijstand en concrete hulp te bieden. Het gaat daarbij volgens de burgemeester vooral om de bewoners van tien woningen en tien woonarken die het zwaarst zijn getroffen. Zij zijn bang dat hun huis instort.

Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht heeft dinsdag de andere dijken in de omgeving van Wilnis gecontroleerd. Daarbij zijn geen gebreken naar voren gekomen. Dijkgraaf J. de Bondt verwacht woensdag een eerste rapportage over de oorzaak van de dijkdoorbraak te kunnen uitbrengen.

De vraag is of ook op andere plaatsen veendijken kunnen doorbreken als gevolg van uitdroging. Volgens de Unie van Waterschappen bestaat een aanzienlijk deel van de 12.000 kilometer aan secundaire waterkeringen uit veenlichamen. Vooral in de veengebieden in Noord- en Zuid-Holland. De Unie verwacht dat de waterschappen deze waterkeringen extra zullen controleren.

Maandag precies een jaar geleden kon de brandweer in Wilnis ternauwernood een dijkdoorbraak voorkomen. De Ringdijk dreigde te bezwijken. Toen was de druk van hoog water de oorzaak. Het water in de vaart kwam op 25 augustus 2002 op twee plaatsen over de dijk heen. De brandweer plaatste over een afstand van ongeveer honderd meter een grote hoeveelheid zandzakken. Dat was voldoende om het gevaar in te dammen.