Vanwege het lustrum zijn ze er allemaal weer, de winnaars van de vorige jaren. Gezamenlijk gaan ze op de foto, mét de drie winnaars van dit jaar. Een huldeblijk voor vele uren vrijwilligerswerk, vaak achter de schermen. Even in het flitslicht van de camera’s. Waarin ze zich soms zichtbaar ongemakkelijk voelen.

Acht keer reikte prinses Máxima de prijs uit. In 2007 verving haar man haar. Ditmaal doen ze het samen. „Vandaag grijp ik mijn kans”, zegt de kroonprins.

„Deze initiatieven laten zien dat problemen kunnen worden aangepakt”, voegt hij eraan toe. Met zijn vrouw vormt hij het beschermpaar van het Oranje Fonds. Samen waren ze in totaal zo’n honderd keer te gast bij vrijwilligersinitiatieven. Ongeveer de helft van de Nederlanders doet onbetaald vrijwilligerswerk, tweemaal zoveel als in omringende landen, zegt de prins. „U hebt ons veel geleerd; ons in uw zorgen doen delen; ons ook razend enthousiast gemaakt.”

De afgelopen tien jaar kende het fonds 200 miljoen euro toe, in totaal aan 23.000 initiatieven. Het grootste deel van de inkomsten is afkomstig van de Postcodeloterij.

Als extra prijs werd het Appeltje van Oranje ingesteld, met als doel het stimuleren van maatschappelijk welzijn en sociale cohesie. Elk jaar worden drie organisaties beloond voor hun inzet „voor een leefbare samenleving en verbetering van de maatschappelijke samenhang tussen verschillende groepen.”

Groen of blauw

Dit jaar is ”Groen Groeit” het thema. Van de ruim honderd aanmeldingen zijn er tien genomineerd. Ze krijgen allemaal aandacht; drie van hen gaan met een prijs naar huis.

„Ik heb geen groene vingers”, bekent de prins. „Ik heb meer met blauw”, verwijst hij naar zijn betrokkenheid bij de waterproblematiek. Hij noemt het verstandig als mensen schoffels, harken en ander tuingereedschap bij hem uit de buurt houden, „als u tenminste volgend jaar nog van uw tuin wilt genieten.” Maar: „Groen is wel de favoriete kleur van mijn vrouw.”

Prinses Máxima reikt aan elke winnaar een bronzen beeldje van een Appeltje van Oranje uit, vervaardigd door de Koningin. Prins Willem-Alexander overhandigt het andere deel van de prijs: 15.000 euro.

Scholieren van agrarisch opleidingencentrum (aoc) De Groene Welle en verstandelijk beperkte cliënten van Stichting de Baalderborg zorgden samen voor een opleving van de vervallen wijkboerderij Baalder in het Overijsselse Hardenberg. Filmbeelden tonen Baalderborgcliënten die zich met toewijding inzetten voor de verzorging van de dieren en zo ook in contact komen met kinderen uit de buurt. Een initiatief dat met een Appeltje van Oranje wordt beloond.

Het tweede appeltje gaat naar Buurtvereniging Hoofdstraat Noord in Gasselternijveen, die sinds 1990 de oude perenbomen in het Drentse dorp beheert. De activiteiten rond het onderhoud van de bomen fungeren als sociaal bindmiddel in de buurt. Eén keer per jaar wordt de gouden peer uitgereikt aan de buurtbewoner die zich het meest heeft ingezet voor de perenbomenrij.

Het grootste appeltje is voor Stichting BuurtLAB, dat in de Rotterdamse wijk Cool het project COOLzaad opzette. Kinderen in een achterstandsbuurt met veel steen en weinig groen maken er kennis met alles wat groeit en bloeit. Ze volgen workshops, kweken groenten, bloemen en fruit en werken mee aan de groene kinderglossy COOLblad.