Het ministerie wees er dinsdag op dat het doel ervan niet was om het grondwaterpeil te verhogen, zoals TNO stelt, maar om het peil van het oppervlaktewater op niveau te houden en daarmee ook het grondwaterpeil niet verder te laten zaken. Zou dat laatste wel gebeuren, dan dreigt onherstelbare schade en verzakking van waterkeringen, huizen, gebouwen en wegen in Rijnland.

Het brakke water is volgens het ministerie bovendien nodig om via het op peil houden van het grondwaterniveau een verdere inklinking van veengronden te voorkomen. Verkeer en Waterstaat stelt dat het heeft gehandeld volgens de afspraken die in 1984 in de Tweede Nota Waterhuishouding zijn gemaakt naar aanleiding van de extreme droogte in 1976.

Ook de hoogheemraadschappen en de directie Utrecht van Rijkswaterstaat leggen in een gezamenlijke reactie de kritiek van TNO naast zich neer. „In tegenstelling tot wat TNO zegt, heeft peilverlaging, vooral direct langs watergangen, wel degelijk schadelijke gevolgen voor de funderingen van nabijgelegen bebouwing en voor kades en dijken.”

TNO stuurde het advies over de aanvoer van zout water eind vorige week aan staatssecretaris Schultz van Haegen van Verkeer en Waterstaat. Het hoogheemraadschap Rijnland had echter vorige week woensdagavond al besloten verzilt water uit de Hollandsche IJssel Rijnland in te laten stromen.

Volgens PvdA-kamerlid Boelhouwer begint de discussie tussen de deskundigen „karikaturale vormen aan te nemen.” Hij steunt een verzoek van GroenLinks-kamerlid Duyvendak, die de Tweede Kamer wil terugroepen van reces voor een debat met het kabinet over de droogtemaatregelen en „te betwisten keuzes.”

De lage waterstand van de Rijn leidt ondertussen tot extra werk in de Rotterdamse haven. Veel bedrijven lossen hun lading in Rotterdam in plaats van in Duitsland. De goederen worden verder per trein of vrachtwagen vervoerd. Andere ondernemingen slaan hun waar over van kustvaarders op binnenvaartschepen.

Door flinke regenbuien die in Duitsland zijn gevallen, is het waterpeil in de Rijn bij Lobith inmiddels iets gestegen: tot 7,24 meter boven NAP. De stijging viel hoger uit dan het Informatiecentrum Binnenwateren aanvankelijk had voorspeld.

De binnenvaartschippers hoeven voorlopig geen zoet water naar het westen van Nederland te brengen. De schippers deden het aanbod vorige week. Maar nu de gemeente Boskoop de drinkwatervoorziening aanspreekt om problemen bij boomkwekers te voorkomen, is het volgens C. de Vries van Bureau Voorlichting Binnenvaart niet nodig om zoet water uit het IJsselmeer te halen. Het leidingwater gaat ongeveer 5 euro per kubieke meter kosten.

Staatsbosbeheer heeft in verband met de droogte vijf van de tien gebieden in het Rijnland geselecteerd die in aanmerking komen voor waterkering. Door bepaalde sluizen te sluiten en andere te openen, wil de natuurorganisatie een buffer van zoet water laten ontstaan om de verzilting tegen te gaan. Het gaat om de Duivenvoortse Polder, Westeinde, De Wilk, Oukoop Noord en een deel van de Kagerplassen.

Het KNMI verwacht dat de droogte in Nederland nog zeker tot en met het weekeinde aanhoudt. De flora en fauna hebben baat bij de warmte en droogte. Zo verliep voor het eerst sinds jaren de hooibouw probleemloos en floreren verschillende vogel- en vlindersoorten, aldus Het Zuid-Hollands Landschap.

Voor mensen die een duik willen nemen in de grote rivieren, is het uitkijken geblazen. Volgens Rijkswaterstaat is dat op dit moment zelfs levensgevaarlijk. Door de lage waterstanden zijn de rivieren weliswaar ondieper en smaller geworden, maar het rivierwater is daardoor niet minder onberekenbaar.