Routekaart bevindt zich op kruispunt
De wapenstilstand, en de daarmee verbonden routekaart, zoals het jongste vredesplan voor het Midden-Oosten heet, is met de aanslag van dinsdag op een bus in Jeruzalem ernstig in gevaar gekomen. De regering van Ariel Sharon liet dinsdagavond al weten dat de Palestijnen de overdracht van vier Palestijnse steden, die het Israëlische leger heeft herbezet in antwoord op een eerdere serie aanslagen, voorlopig kunnen vergeten. Vanmorgen zou het Israëlische kabinet zich beramen op nadere stappen.
Hamas en de Islamitische Jihad, de islamitische terreurorganisaties die op 29 juni zeiden zich te zullen houden aan de ”hudna” (de islamitische term voor een tijdelijke wapenstilstand), hebben gezegd dat ze zullen reageren op de dood van leiders die in confrontaties met het Israëlische leger het leven laten. De aanslag dinsdag werd door zowel Hamas als de Islamitische Jihad geclaimd. De dader, een 20-jarige leerkracht uit Hebron, dat op het ogenblik onder controle van het Israëlische leger staat, zei in een videoboodschap dat hij de dood van islamitische leiders wilde wreken.
Israëlische bronnen zeggen dat Mohammed Sider, een leider van de Islamitische Jihad die donderdag in Hebron werd gedood toen hij zich tegen zijn arrestatie verzette, een aanslag beraamde. De Palestijnse Autoriteit zelf heeft tot nu toe geen concrete stappen ondernomen tegen terreurorganisaties in de gebieden die onder haar controle staan. Premier Abbas en zijn veiligheidsminister Mohammed Dahlan veroordeelden de aanslagen dinsdag. Abbas kondigde tevens aan dat hij de dialoog met extremisten heeft afgebroken en stappen tegen terreurgroepen zal ondernemen. Wat die stappen inhouden is vooralsnog onduidelijk. Anders dan leiders van Arabische landen weigert de Palestijnse Autoriteit extremisten die de nationale belangen in gevaar brengen, gevangen te zetten.
Israëlische defensiekringen vrezen dat de Palestijnse Autoriteit de terreurorganisaties toe zal blijven staan zich verder te bewapenen en nieuwe aanslagen voor te bereiden. Tegelijkertijd zullen ze onder de Israëliërs een groot aantal slachtoffers veroorzaken als Israël kopstukken in de terreurbewegingen uitschakelt.
Met de aanslag van dinsdag komt een einde aan de periode van bijna twee maanden waarin zich geen aanslagen met grote aantallen doden voordeden. De Israëliërs genoten van de relatieve rust: de winkelcentra werden alweer drukker bezocht, de toeristische sector leek op weg naar herstel en de mensen waren meer ontspannen. Door de aanslag van dinsdag bevinden de Israëliërs en de Palestijnen zich op een kruispunt. Ze zullen alle zeilen bij moeten zetten om een totale ineenstorting van de aan de routekaart verbonden wapenstilstand tegen te gaan.
Een adviseur van Sharon, dr. Dore Gold, zei op de Israëlische radio dat het vredesproces niet samen kan vallen met een proces waarbij doden vallen. „Er kan geen vredesplan zijn als onze reddingswerkers trillende kinderen in hun armen houden die op weg naar huis waren na hun gebeden bij de Westelijke Muur, de heiligste plaats in Jeruzalem. Dat is niet te tolereren. Israël kan geen proeftuin vormen voor diplomatieke initiatieven die niet werken.”