Het seminar was georganiseerd door de Europese bisschoppenconferentie Comece, de Europese Volkspartij (EVP) en Europese Conservatieven en Reformisten (ECR). Uit diverse landen van het Midden-Oosten waren deskundigen aanwezig. Zo belichtte Egypte­deskundige drs. C. Hulsman de situatie in Egypte, en de Libanese oud-minister Demianos Kattar de situatie in zijn land. Vertegenwoordigers van de organisaties Aid to the Church in Need, Open Doors International en het Amerikaanse Pew Forum on Religion & Public Life presenteerden onderzoeken en analyses.

„De oosterse kerken hebben veertien eeuwen naast de islam bestaan, ondanks moeilijk­heden en uitdagingen die er altijd zijn geweest”, aldus bisschop Joe Vella Gauci van Comece. „Net als in het verleden zijn de moeilijk­heden vaak gekoppeld aan politieke problemen en aan het conflict tussen Oost en West. De zogeheten Arabische lente in het voorjaar van 2011 moet beschouwd worden als een van de meest cruciale historische omwentelingen van de 21e eeuw. Deze gebeurtenissen zijn van groot belang: in de revoluties hebben jonge mensen geschreeuwd om vrijheid, gelijkheid, het recht om te werken, om burgerrechten en erkenning van de waardigheid van de mens. Ze willen met respect in hun land worden bejegend. Ze willen in vrede en voorspoed kunnen leven.”

Volgens bisschop Gauci wordt de Arabische lente „overschaduwd door barbaarse incidenten, gepleegd door individuen met uiteenlopende politieke en religieuze overtuigingen. Gevolg is dat de weg naar een ware democratie onhelder wordt. De werkelijke doelen zouden moeten zijn: respect voor alle burgers, respect voor verschillende gemeenschappen en culturen, en het in het leven roepen van politieke systemen die de mensenrechten en democratische waarden beschermen.” De bisschop wees er verder op dat religie van grote invloed is op de sociale verbanden in een samenleving.

Zending

Jan Olbrycht, in de EVP verantwoordelijk voor interculturele relaties: „Als de EU samenwerkt met nieuwe democratische bewegingen, zal ze aan de samenwerking duidelijke voorwaarden moeten stellen, zoals het respect voor godsdienst­vrijheid.”

Konrad Szymanski van de ECR stelde tot zijn spijt vast dat de Arabische lente in het Midden-Oosten geen verlichting heeft gebracht voor de mensen die er wonen. „Dat is een heel bittere waarheid een jaar na de Arabische lente. De EU draagt wereldwijd de mensenrechten uit. Als ze dat geloofwaardig wil blijven doen, zal ze zich duidelijk moeten scharen achter de christenen in het Midden-Oosten. Wij vragen een reactie op élke daad van discriminatie. We verwachten dat dit onderwerp steeds op de agenda staat in politieke en commerciële gesprekken tussen de EU en de Arabische wereld.”

Dr. Brian J. Grim van het Amerikaanse Pew Forum on Religion and Public Life presenteerde een onderzoek dat 143 landen bestrijkt. Als overheden geen barrières opwerpen voor godsdienstige groepen om zending te bedrijven maar zulke activiteiten juist beschermen, is er minder religieus geweld, concludeert hij.

Dat is een opmerkelijke uitkomst, omdat andere theorieën er juist van uitgaan dat de concurrentie tussen godsdiensten vaker tot geweld leidt. Dr. Grim: „Het mechanisme dat het meest direct tot godsdienstige vervolging leidt, wordt níét gevormd door de botsingen tussen beschavingen, maar door concrete, regulerende acties van regeringen.”

Sharia

Andersom stelde Grim dat religieuze intolerantie die al in de samenleving aanwezig is, vaak leidt tot beperkende wetgeving. Als voorbeelden noemde hij de roep vanuit de Indiase samenleving om antibekerings­wetten, die om shariawetgeving in Noord-Nigeria en delen van Indonesië, de uitzetting van evangelicalen door Mexico, en de vele opstanden in de Chinese geschiedenis.

Een van de duidelijkste voorbeelden is volgens hem de Holo­caust. Onderzoek heeft uitgewezen dat het nazibewind het geweld tegen de Joden kon versterken door de in de samen­leving aanwezige vooroordelen te activeren. Daardoor ontstond een cyclus van geweld tegen de Joden, waarbij tal van burgers betrokken waren.