Interne leiderschapsverkiezingen zijn de laatste jaren populair geworden. Waren het vroeger veelal de partijbesturen die in de periode voor de Kamerverkiezingen een lijsttrekker aanwezen, tegenwoordig is het in om de keuze voor een leider op democratische wijze aan de leden te laten. Bijkomend voordeel: veel media-aandacht en mogelijk een lichte stijging in de peilingen.

Toch is het momenteel stil aan het front van de interne leiderschapsverkiezingen. In bijna alle partijen is de positie van de huidige leider zo sterk dat niemand die betwist. De VVD heeft Rutte, de PVV Wilders, de SP Roemer, D66 Pechtold, de CU Slob, de SGP Van der Staaij en de PvdD Thieme. De PvdA heeft net een interne verkiezing achter de rug; daar bestaat geen enkele behoefte om het de nieuwe voorman Samsom moeilijk te maken. En hoewel GL-leider Sap niet uitblinkt in charisma en politiek profiel, is er ook in haar partij niemand die met haar de strijd wil aanbinden.

Resteert het CDA. Daar ambieerden maar liefst twaalf kandidaten de positie van lijsttrekker bij de Kamerverkiezingen van 12 september. Inmiddels mogen er van het partijbestuur zes door naar de eerste echte lijsttrekkersstrijd in de CDA-geschiedenis: minister Spies, staatssecretaris Bleker, fractievoorzitter Van Haersma Buma, Kamerlid Van Toorenburg, onderwijsbestuurder Marcel Wintels en wethouder Mona Keijzer uit Purmerend. Onder anderen Nijmegenaar Harry Wesselink is afgevallen.

De zes gaat vanavond met elkaar in debat in de Laurenskerk in Rotterdam. In de komende weken volgen er, her en der in het land, nog diverse debatten. Op 1 juni maakt de partij bekend welke kandidaat de voorkeur heeft van de CDA-leden, die tot 18 mei hun stem kunnen uitbrengen.

Overigens is het voor bijna twee derde van de kiezers (64 procent) onduidelijk waar het CDA op dit moment voor staat. In een gisteren gepubliceerde peiling van Maurice de Hond noemt de helft van de respondenten het een foute keuze van de christendemocraten om in een minderheidskabinet met VVD te gaan zitten dat afhankelijk was van gedoogsteun van de PVV. Volgens 56 procent zou het CDA nu veel duidelijker moeten uitspreken dat het in 2010 een foute beslissing heeft genomen door samen te werken met de partij van Wilders.

Van de zes kandidaat-lijsttrekkers hebben Van Haersma Buma, Spies, Bleker en Van Toorenburg inmiddels aangegeven hun buik vol te hebben van samenwerking met de PVV. CDA-partijvoorzitter Peetoom wilde gisteren in het tv-programma Buitenhof niet verder gaan dan te zeggen dat die samenwerking „niet smaakt naar meer.”

Volgens Peetoom wordt er ondertussen „in recordtempo” gewerkt aan het verkiezingsprogramma, door een commissie onder leiding van Paul Doop. Hij is vicevoorzitter van het college van bestuur van de Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam. Ook oud-minister Klink is gevraagd mee te schrijven.

Als er nu verkiezingen zouden zijn, zou het CDA 13 zetels scoren in de Tweede Kamer. Dat is evenveel als een week eerder, maar een stuk minder dan de 21 Kamerzetels die de partij in werkelijkheid heeft.

De PVV is samen met de PvdA de enige die deze week in de peiling in de lift zit. De partij van Wilders staat op 19 zetels, tegen 17 vorige week. De PvdA, die na de breuk van de PVV met VVD en CDA niet wilde meewerken aan een plan voor extra bezuinigingen, wint 1 zetel ten opzichte van vorige week en zou nu 20 zetels krijgen.

Verder verliezen VVD, SP en ChristenUnie ieder 1 zetel. Het zou nu lastig zijn om een coalitie te vormen. VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie, de zogeheten Kunduzcoalitie, zouden met verkiezingen net geen meerderheid halen (74 van de 150 Kamerzetels). Paars plus (VVD, PvdA, D66 en GroenLinks) zou blijven steken op 75 zetels.