Het kerkgenootschap van Daniël Himmans Arday heeft het voordeel een eigen kerkgebouw te bezitten aan de Bijlmerdreef, in de buurt van De Kandelaar. In tegenstelling tot kerken in De Kandelaar kan hij zeven dagen per week gebruikmaken van zijn pand.

De Kandelaar kwam deze week in het nieuws vanwege een huurachterstand van twintig maanden. De hoofdhuurders van het kerkverzamelgebouw moeten voor 12 mei 260.000 euro betalen, anders staat een deurwaarder op de stoep. De eigenaar, woningstichting Rochdale, sluit niet uit dat kerken de wacht wordt aangezegd.

Huurprijzen in De Kandelaar zijn erg hoog, en voor zo’n honderd andere migrantenkerken in Amsterdam-Zuidoost (Bijlmer) is dat niet anders. Overal in Amsterdam zijn de huurprijzen hoog en de functionele ruimten erg schaars. Himmans Ardays kerk van 200 leden moet moeite doen om het hoofd boven water te houden. „Onze mensen hebben vaak weinig of geen inkomen.”

Godsdienstsocioloog prof. dr. H. C. Stoffels van de Vrije Universiteit constateert dat een eigen kerkgebouw voor migranten tot de eerste levensbehoeften behoort. „Maar als je een eigen gebouw hebt, ben je er nog niet. Je moet dan nog wel elke maand de exploitatiekosten kunnen opbrengen. Dat geldt natuurlijk ook voor algemene kerken, maar in het bijzonder voor migrantenkerken. Zij zijn het eerst getroffen door de crisis.”

Er zijn drie stadia in het proces van de institutionalisering van migrantenkerken. Als de kerkelijke gemeente klein is of weinig financieel vermogen heeft, komt ze bijeen in woningen, flatbergingen en garageboxen. De volgende stap is een goed ingerichte zaal voor de zondagse dienst, bijvoorbeeld in een buiten werkuren leegstaand kantoor. Het nadeel is dat kerken dan doordeweeks nergens terechtkunnen en ook niet maatschappelijk actief kunnen zijn. In de laatste fase heeft de kerk een eigen gebouw dat elke dag te gebruiken is. „Migrantenkerken in de derde categorie zijn er niet zo veel.”

Volgens Stoffels is het probleem van adequate ruimten voor kerkelijke samenkomsten vrij algemeen onder migrantenkerken. Zeker jonge migrantenkerken hebben het moeilijk. „Het zal een strijd worden waarbij de sterksten zullen overleven. Groepen waar het erg met touwtjes en rafeltjes aan elkaar hangt zullen het loodje leggen.”

De migrantenkerkenorganisatie SKIN (Samen Kerk in Nederland) mist de nodige financiële armslag om kerken daadwerkelijk te helpen.

De crisis heeft de geldzorgen verergerd, maar eigenlijk kennen migrantenkerken al twintig jaar geldproblemen, zegt Paul The, voorzitter van SKIN. Kerken verhuizen vaak, trekken bij een gebouw van een andere kerk in, fuseren of verdwijnen in het niets, waarbij niet duidelijk is of ze zijn opgeheven of niet. „Verhuizen naar buiten de stad komt ook voor.”

Voor voorganger Abarsi van de Redeemed Christian Church of God – Jesus House for All Nations is verhuizen geen optie. „De migranten wonen in Amsterdam en gaan niet reizen naar dorpen buiten de stad.”