Pet coalitiemonteur past De Jager uitstekend
DEN HAAG – Vele functies vervulde CDA-minister De Jager al in zijn politieke leven. Deze week kroop hij in de rol van verbindingsofficier annex coalitiemonteur. Met succes.
Het is zondag als de werkweek van De Jager begint. Even na 7.30 uur landt hij op Schiphol na een tweedaagse vergadering in Washington met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de G20. In de loop van de dag wacht een overleg op het ministerie van Financiën over het stabiliteitsprogramma; de jaarlijkse verplichte rapportage richting Europese Commissie over de staat van de overheidsfinanciën in Nederland.
Duidelijk is dat de gedoogcoalitie van VVD, PVV en CDA de begroting 2013 niet meer zal opstellen. De vraag wie wel, komt dinsdagmiddag aan de orde in een Kamerdebat. Niet de minister van Financiën, meent GroenLinksfractievoorzitter Sap. Zij pleit voor een begrotingsinformateur van buitenaf. Waarom kan de demissionaire minister van Financiën die rol niet gewoon spelen? wil SGP-fractievoorzitter Van der Staaij weten. Sap: „Die is nu niet meer aan zet.” Het loopt anders, blijkt nog diezelfde dinsdagavond. In het tv-programma Pauw & Witteman onthult CU-fractievoorzitter Slob dat een eerste verkenningsmissie toch door De Jager zal worden uitgevoerd. Kamerlid Brinkman, aanwezig in het programma om de naam van zijn nieuwe politieke beweging wereldkundig te maken, bevestigt het nieuws.
Woensdag is het voor iedereen zichtbaar dat De Jager inderdaad degene is die de door het gestrande Catshuisoverleg veroorzaakte patstelling moet proberen te doorbreken. De prognoses zijn somber, zicht op meerderheidscoalities die het eens kunnen worden over een crisispakket dat aan de basis moet staan van de begroting 2013 is er nog niet. Desondanks gaat De Jager monter aan de slag. Kriskras doorkruist hij het Kamergebouw, onvermoeibaar. Opvallend is dat bij de oppositiepartijen D66 en ChristenUnie, die elkaar al hadden gevonden in de 3 procentsnorm, ook GroenLinks zich heeft aangesloten: de drie trekken samen op, willen alleen als groep met De Jager overleggen en houden een-op-een-gesprekken af.
Hun overleg met De Jager is intensief. Een tweede groep met wie hij duidelijk grondig overlegt, is het VVD-duo Blok (fractievoorzitter) en Harbers (Kamerlid en financieel specialist). Het voedt de speculaties dat er mogelijk een vijfpartijenakkoord van VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie in de maak is. Om 2.30 uur ’s nachts twittert de bewindsman dat het een „lange dag” is geweest.
De aanwijzingen dat er zo’n akkoord zit aan te komen, worden donderdag steeds sterker. Tegen vieren staat het vast: onder het voorbehoud dat de fracties akkoord gaan, hebben VVD, CDA, D66, ChristenUnie en GroenLinks een deal.
Rond half zeven is het nieuws definitief. Dat de 3 procentsnorm uit Brussel het uitgangspunt blijkt te zijn van het akkoord is winst voor VVD en CDA, maar pijnlijk voor GroenLinksleider Sap, die op dat punt dinsdag nog niet toe wilde geven. Wel kan zij haar naam verbinden aan de knieval die VVD en CDA maakten; een flinke lijst bezuinigingsmaatregelen uit het regeer- en gedoogakkoord van september 2010, voor een deel zelfs al uitgevoerd, wordt geschrapt, althans voor 2013.
Als om halfnegen eindelijk het Kamerdebat over het akkoord begint, is vooral bij premier Rutte de opluchting zichtbaar. „De Jager heeft het kabinet gereanimeerd”, stelt SP-leider Roemer niet ten onrechte vast; het schrikbeeld van een machteloze, tot aan de verkiezingen wanhopig naar meerderheden zoekende premier is even niet actueel.
PvdA, SP en Partij voor de Dieren hakken tijdens het debat stevig in op hun voormalige bondgenote Sap. De Jager neemt haar opzichtig in bescherming. „In dit pakket is gekozen voor een aantal specifieke en heel forse vergroeningsmaatregelen. Die maatregelen zijn écht heel fors”, houdt hij de Kamer voor. „Niemand kan dit proces alleen claimen”, zegt De Jager in het debat. En: „Het is niet gebruikelijk dat een minister van Financiën plannen naar Europa stuurt waarbij sommige bezuinigingen worden teruggedraaid. Maar dit was nu het noodzakelijke vehikel.” Hij zet er zijn plots verworven imago van dienende procesmanager die handelde in het landsbelang nog steviger mee neer.
Zijn 62.323 volgers op Twitter hebben na het debat nog een bericht tegoed. Het is opnieuw na tweeën ’s nachts als de Jager hen in een tweet laat weten: „Was intensieve dag vandaag weer. Na afloop Kamerdebat rond halftwaalf vanavond nog naar ministerie gegaan.”
