Strijd over controversieel verklaren van wetten begonnen
DEN HAAG – Het kabinet heeft amper zijn ontslag aangeboden of de strijd in het parlement en de lobby van buiten Den Haag over het controversieel verklaren van wetsvoorstellen is al losgebarsten.
De grootste oppositiepartij, de PvdA, zette maandag al meteen een streep: de stemming over de Wet werken naar vermogen moet van tafel. Als de wet er toch nog even snel wordt doorgedrukt, beschouwen de sociaaldemocraten dat volgens PvdA-Kamerlid Hamer „als een provocatie.”
Vakcentrales FNV, CNV en MHP verklaarden vanmorgen dat de bezuinigingen op het passend onderwijs ook controversieel verklaard moeten worden. Vakbond christennetwerk|gmv dringt er juist op aan om ondanks de politieke crisis tóch de arbeidsmarkt te hervormen.
Nu is het een goed gebruik dat een demissionair kabinet niet gaat proberen over zijn graf heen te regeren. Tot en met de installatie van een nieuwe Kamer zullen min of meer omstreden onderwerpen niet meer worden behandeld.
Voor het buiten de orde plaatsen van wetten en kabinetsplannen geldt geen formele procedure. Gebruikelijk is dat de Tweede en de Eerste Kamer beide een lijst opstellen met zaken die volgens hen even in de wacht moeten worden gezet. Op die lijst komen plannen die een „substantiële minderheid” van de Kamer niet meer wenst te behandelen. Dat is natuurlijk een rekkelijk begrip. Maar in Den Haag geldt een soort herenakkoord dat de meerderheid royaal rekening houdt met de wensen van de minderheid die een wet controversieel wil verklaren.
Na de val van het vorige kabinet in 2010 heeft de Tweede Kamer wel 300 kabinetsplannen in de ijskast gezet. Op die lijst stonden beladen thema’s als de kilometerheffing, de verhoging van de AOW-leeftijd, de evaluatie van de Embryowet en de wijziging van de enkelefeitconstructie in de Algemene wet gelijke behandeling, maar ook technische onderwerpen zoals de Deltawet.
Op die enorme lijst van de Kamer kwam destijds veel kritiek. Toenmalig minister Donner (Sociale Zaken) klaagde dat er zelfs brieven op stonden die hij nog niet eens had geschreven. Ook D66-leider Pechtold plaatste kanttekeningen: „Er moet wel geregeerd worden.” PvdA-fractievoorzitter Samsom pleitte daarom maandag in de Volkskrant voor „terughoudendheid”, gezien de scheutigheid in 2010.
Overigens gingen andere zaken wel weer gewoon door. De Senaat nam de Crisis- en herstelwet aan en behandelde ook het kabinetsplan om de wildgroei aan koopzondagen aan banden te leggen.
Als de Staten-Generaal de komende tijd opnieuw lijsten gaan opstellen van controversiële onderwerpen, is het afwachten wat de PVV doet. Schaart die zich achter de oppositie, of zal ze de plannen van de uiteengevallen coalitie toch willen behandelen?
Voor plaatsing in de ijskast komen voorstellen in aanmerking zoals het pensioenakkoord, de strafbaarstelling van illegaliteit, de bezuinigingen op speciaal onderwijs, de minimumstraf voor recidivisten en de verhoging van griffierechten.
Anderzijds kan de Kamer juist in deze crisistijd laten zien dat hij als medewetgever ook kan regeren. Geen stilstand dus, maar aanpakken.