De wandeling begint op het stationnetje van Winchelsea, een stadje zo’n 80 kilometer ten zuidwesten van Dover. Het treinstation ligt buiten de bebouwde kom. Via de Pipewel Gate, een van de twee poorten die nog bewaard zijn, wandelen we Winchelsea binnen. De inwoners van het Zuid-Engelse stadje gaan er prat op dat ze in het kleinste stadje van Engeland wonen. Een claim die overigens –zoals dat wel vaker het geval is– betwist wordt door een andere plaats in Engeland.

In ieder geval is Winchelsea niet meer wat het geweest is. In de middeleeuwen telde het bloeiende stadje 5000 inwoners – een fors aantal voor die tijd. Winchelsea was een van de ”cinque ports”, de havens aan het Kanaal waar de vloot van de Engelse koning gestationeerd was. Vandaag de dag wonen er maar 500 mensen in het stadje, waar de sporen van de vergane glorie nog zichtbaar zijn.

Midden in Winchelsea staat St. Thomas’ Church, tegenover het middeleeuwse gerechtsgebouw. Net als het stadje was de kerk ooit veel groter, wat aan de buitenkant nog goed te zien is. Binnen zijn er prachtige gebrandschilderde ramen, die opgedragen zijn aan zowel de soldaten die in de Eerste Wereldoorlog sneuvelden als degenen die terugkeerden.

In de kerk zijn enkele parochieleden aan het werk. Winchelsea had in vroeger tijden te lijden onder aanvallen van de Normandiërs van de overkant van het Kanaal, vertellen ze. Ze richtten niet alleen verwoestingen aan, maar namen ook de luidklok mee. De Engelsen hadden trouwens de gewoonte om met gelijke munt terug te betalen.

Via de Strand Gate, de andere overgebleven poort, verlaten we Winchelsea. Het verval van het stadje begon toen in de 14e eeuw de zee zich terugtrok. Het tussenliggende gedeelte is later ingepolderd. De weilanden doen sterk denken aan het Hollandse polderlandschap. Alleen de talrijke schapen zijn echt Engels.

De route voert langs het Royal Military Canal, dat in de 19e eeuw werd gegraven als verdediging tegen een dreigende invasie van Napoleon. De ijsvogels die hier volgens de informatieborden hun domein hebben, houden zich angstvallig schuil. Hetzelfde geldt voor de kikkers, bijzondere libellensoorten en vlinders. De ”cliffs”, de rotsen langs de kust in de verte, komen steeds dichterbij. Het verdedigingskanaal eindigt bij Cliff End. Als je van de andere kant komt, is daar juist het begin van de zandstenen rotsen die uit de zee oprijzen.

Bij Cliff End gaat een pad steil naar boven. Halverwege zijn er mooie doorkijkjes tussen de bomen door op de zee. Bovenaan openbaart zich een weids uitzicht over het Kanaal. De zon kleurt het water verschillende tinten: blauw, groen, zwart en alles wat daar tussenin zit. De route gaat vanaf nu op en neer. Na elke klim komt er een nieuwe piekervaring. Hier en daar zijn de rotsen bovenop voorzien van prikkeldraad en waarschuwingsborden als ”Danger: Instable Cliffend”. Het is de combinatie van de natuur, de hoogteverschillen en het weidse uitzicht die dit gebied zo bijzonder maakt.

Via het dorpje Fairlight Cove voert de weg naar Hastings National Country Park. In dit natuurreservaat is het beheer –onder andere door middel van begrazing met runderen– erop gericht om vogels zoals kneu, putter, geelgors, vink, sperwer en ringmus te behouden. Ook soorten zoals de Provençaalse grasmus en de roodborsttapuit hebben in het park hun thuis. Op de kliffen broeden zwarte roodstaarten, noordse stormvogels en slechtvalken, vertelt een informatiebord.

Het is nu diverse keren klimmen geblazen, waarna de weg weer even steil omlaaggaat. Een aantal keren is de helling zo steil dat een trap het pad vervangt. Hastings National Country Park telt verschillende cliffs waartussen telkens een diep dal ligt, een ”glen” waarin meestal een beekje naar de zee kabbelt. Bij één glen is er een doorgang naar de zee, maar die is helaas afgesloten omdat er recent stukken van het klif naar beneden gevallen zijn. De rotsen mogen vanaf zee dan niet zo spectaculair ogen als die bij Dover, ze bieden wel geregeld prachtige vergezichten.

De laatste heuvel is de East Hill bij Hastings. De historische binnenstad ligt ingeklemd tussen deze klip en de West Hill, waarop de ruïnes van Hastings Castle nog te zien zijn. Het kasteel werd gebouwd door Willem de Veroveraar nadat deze in 1066 het Kanaal overstak. Door de historische slag bij Hastings in hetzelfde jaar is voor de Engelsen even gevleugeld als voor Nederlanders de slag bij Nieuwpoort. De laatste afdaling kan gemaakt worden via een trap of via een ouderwetse tandradbaan. Voor vermoeide voeten is die laatste optie natuurlijk een uitkomst. Het strand voor de boulevard nodigt uit om het tot nu toe onbereikbare water aan den lijve te voelen.

Rye

Nog geen 10 kilometer van Winchelsea ligt Rye, in vroeger tijd eveneens een haven van de vloot van de Engelse koning. Rye geldt als een van de best bewaarde middeleeuwse steden van Engeland, nergens zijn nog zo veel historische gebouwen in originele staat te vinden. Een goed startpunt voor een stadswandeling vormt het Rye Heritage Centre, waarin de VVV is gevestigd en een prachtige maquette van 19e-eeuws Rye is te zien met heuse licht- en geluidseffecten.

Ook Rye lag in de middeleeuwen direct aan het Kanaal, maar ook hier heeft de zee zich teruggetrokken. Doordat de stad wordt omringd door drie rivieren, heeft Rye het maritieme karakter echter behouden. De binnenstad met achttiende-eeuwse straatjes met kinderkopjes ademt geschiedenis. De zestiende-eeuwse vakwerkhuizen zijn zorgvuldig bewaard gebleven en gerestaureerd. De stadskerk, de Church of St. Mary, dateert uit 1150 en heeft een van de oudste nog werkende uurwerken van Engeland. In de straatjes van Rye zijn tal van winkeltjes gevestigd met antiek en andere snuisterijen.

www.visitrye.co.uk

High Weald

Winchelsea ligt in de High Weald, een uitgestrekt gebied in Sussex, Surrey en Kent dat is aangewezen als een nationaal park. Het landschap in de High Weald is op veel plekken nog bijna hetzelfde als in de middeleeuwen: glooiende heuvels met onverkavelde akkers en weilanden, verspreid liggende boerderijen, afgewisseld met kleine bosschages en heidevelden. Binnen de High Weald zijn er weer diverse natuurreservaten, waaronder verschillende aan de kust.

De High Weald is met de auto het gemakkelijkst te bereiken via een oversteek bij Calais. Veermaatschappij Seafrance (seafrance.com) heeft aan boord extra aandacht aan de Franse keuken. Het station van Winchelsea ligt aan de spoorlijn van Hastings naar Ashford International Station, waar de Eurostar van Brussel naar Londen een tussenstop maakt.

www.eastsussex.gov.uk/leisureandtourism/countryside/walks/default.htm en www.highweald.org/explore/walking-and-cycling.html voor meer wandelingen in het gebied.