De hikikomori, de teruggetrokkenen, heten ze in Japan: jongeren van soms 12, 13 jaar die uit frustratie over hun directe omgeving of over de samenleving in het algemeen, zich maanden en zelfs jaren opsluiten op hun kamer.

De 15-jarige Takeshi deed het, na voor de zoveelste keer te zijn gepest op school. Op een dag trok hij zich terug op zijn kamer. Hij zou daar dertien jaar lang blijven: tv kijkend, internettend, gamend.

Zijn moeder zette dagelijks zijn eten voor de deur, en verder had Takeshi met niemand direct contact. Sommige hikikomori komen af en toe van hun kamer om te eten met hun ouders, of ze gaan ’s avonds of ’s nachts even naar een avondwinkel.

De schatting is dat er tussen de 700.000 en 1,5 miljoen jongeren zijn die in het Japan van vandaag (bijna 130 miljoen inwoners) als hikikomori leven.

De achtergrond van hun gedrag houdt verband met de typische aard van de Japanse samenleving, met zijn groepscultuur, eis tot conformisme, aanpassing van het individu. En niet te vergeten: met zijn enorme prestatiedwang.

Daar komt bij dat veel hikikomori op school werden gepest. ”Ijime”, pesten, is zelfs een vast onderdeel van de Japanse schoolcultuur. Deze jongeren zien geen andere optie dan zichzelf op te sluiten in hun kamer omdat de druk hun te veel is geworden.

Jonge levens dreigen daarmee verloren te raken. En daarom zijn er opvangcentra. En: speciale maatschappelijk werksters. Huurzussen, worden ze genoemd. Uren staan die soms voor de kamerdeur van een jongen te wachten op een reactie. En maanden kunnen eroverheen gaan voordat dan eindelijk de deur echt opengaat en een argwanend, bleek uitziend joch naarbuiten komt.

Dat hun drang tot zelfopsluiting hardnekkig is, bleek vorig jaar tijdens de tsunami. Een hikikomori weigerde toen zijn kamer te verlaten, en dat terwijl het water het houten huisje van zijn ouders meesleurde. De jongen heeft het er uiteindelijk levend van afgebracht. En: dat was het begin van een nieuw bestaan búíten zijn kamer.