Buitenland

Gematigd conservatief zoekt in Egypte het midden op

CAÏRO (AP) – Het was een eenvoudig gebaar. Ongeveer tien jaar geleden gaf Abdel-Moneim Abolfotoh (destijds een van de leiders van de conservatieve moslimbroederschap) een pen als verjaardagscadeau aan een van de bekendste Egyptische schrijvers en Nobelprijswinnaar Naguib Mahfuz.

13 April 2012 21:21Gewijzigd op 14 November 2020 20:29

Maar de betekenis van het gebaar was groot. Hiermee zette Abolfotoh zich af tegen de hardliners binnen de broederschap, die het werk van Mahfuz godslasterlijk vonden, en vestigde hij zijn reputatie als gematigd hervormer.

Abolfotoh, die vorig jaar uit de broederschap werd gezet, probeert deze reputatie te gelde te maken nu hij meedoet aan de Egyptische presidentsverkiezingen, die 23 en 24 mei plaatsvinden. Hij probeert zich als een van de weinige kandidaten te presenteren als de juiste keus voor zowel religieuze conservatieven als liberalen. Hij hoopt dat er een gemeenschappelijk midden is in een verder diep verdeelde race.

Aan de ene kant van het spectrum bevinden zich de conservatieve moslims met Khairat al-Shater van de broederschap als belangrijkste kandidaat. Shater kan vermoedelijk rekenen op een groot aantal stemmen van gelovige moslims. Aan de andere kant staan personen die een rol speelden in het regime van ex-president Hosni Mubarak. Een van de belangrijkste kandidaten uit dit kamp is voormalig vicepresident Omar Suleiman, die kiezers probeert te winnen door de angst voor een „religieuze staat” aan te wakkeren.

Vorige maand sprak Abolfotoh op een verkiezingsbijeenkomst in het noorden van Caïro over thema’s die de revolutionairen en liberalen na aan het hart liggen: een eind aan de corruptie die onder het Mubarakregime welig tierde, een samenleving waarin presidenten en politici voor het gerecht kunnen worden gebracht, hervorming van de economie, het onderwijs en de politie. De toespraak van Abolfotoh (die een kort baardje heeft en een eeltplek op zijn voorhoofd van het vele bidden) was doorspekt met Koranverzen en verwijzingen naar de profeet Mohammed.

„Allah houdt van een moslim die zich op vaardige wijze van zijn taken kwijt”, zei hij om zijn oproep tot goed bestuur kracht bij te zetten. „We moeten stoppen de islam en de sharia weg te zetten als idioterie, gekkigheid en extremisme. De sharia is niets dan goedheid, genade, gerechtigheid en rationaliteit”, aldus Abolfotoh. „De islam weet op vaardige wijze te besturen.”

Of Abolfotoh een kans maakt hangt ervan af of hij conservatief genoeg is voor gelovigen en gematigd genoeg voor de liberalen die de broederschap wantrouwen, maar wel een alternatief voor Suleiman willen. In die hoek heeft hij echter ook rekening te houden met de liberale kandidaat Amr Mussa, voormalig chef van de Arabische Liga en oud-minister van Buitenlandse Zaken. Mogelijk profiteert Abolfotoh van de onderlinge strijd in het conservatieve kamp waar Shater veel concurrentie heeft van de ultraconservatieve geestelijke Hazem Abu Ismail.

Velen vrezen dat de broederschap te veel macht krijgt als de partij ook de president mag leveren, nadat ze eerder al de grootste was geworden in de parlementsverkiezingen en de meeste zeggenschap kreeg in de commissie die de nieuwe grondwet gaat schrijven. Liberalen vrezen dat daarmee eenzelfde autoritair bestuur ontstaat als onder Mubarak, alleen nu met een islamitisch tintje.

De carrière van Abolfotoh in de broederschap en zijn uiteindelijke vertrek kunnen wel eens de sleutel voor zijn succes zijn. Jarenlang was Abolfotoh medewerker van het Bureau voor Richtlijnen van de broederschap, het hoogste uitvoerende lichaam van de beweging. Hij zat een gevangenisstraf uit voor zijn lidmaatschap van de toen verboden partij, maar lag tevens voortdurend overhoop met het conservatieve leiderschap van de broederschap.

Een aantal jaar geleden wekte hij de wrevel van de partijleden door te zeggen dat hij liever een goede christen dan een slechte moslim als president wilde.

Hij ging daarmee lijnrecht in tegen de visie van de broederschap dat Egypte niet zou moeten worden bestuurd door een christen.

Abolfotoh gaf de broederschap ook in het openbaar een veeg uit de pan over de ondoorzichtige manier waarop de partij werd gefinancierd. Toen de opstand tegen het Mubarak­regime op 25 januari 2011 uitbrak, schaarde Abolfotoh zich bovendien direct achter de protestbeweging. Dit tot grote vreugde van jonge leden van de broederschap die de protesten al steunden voordat de partijtop zijn steun had uitgesproken.

Gedurende de opstand leverde Abolfotoh kritiek op de partij omdat die met Suleiman in overleg was getreden in een poging de angel uit de protesten te halen. De druppel die de emmer deed overlopen was de bekendmaking van Abolfotoh dat hij zich kandidaat stelde voor het presidentschap, terwijl de broederschap juist had beloofd geen kandidaat af te vaardigen.

De broederschap heeft haar leden verboden Abolfotoh te steunen. Toch voelen grote aantallen jongeren zich aangetrokken tot de campagne van Abolfotoh.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer