Arts redt Roemeense kinderen, zonder smeergeld vooraf
BOEKAREST (AP) – Dokter Catalin Cirstoveanu staat aan het hoofd van de afdeling cardiologie in een kinderziekenhuis in Boekarest. Hij heeft de beste apparatuur tot zijn beschikking. Maar er is sinds de opening van het ziekenhuis, anderhalf jaar geleden, nog geen enkel kind behandeld. De reden? Zijn personeel verwacht smeergeld om patiënten te helpen.
Daarom heeft Cirstoveanu besloten te proberen de kinderen die bij hem terechtkomen in zijn eentje te helpen. Hij boekt bij prijsvechters vluchten naar West-Europa, waar artsen geen steekpenningen eisen om het leven van een kind te redden.
Op deze manier wist Cirstoveanu vorige week het leven van een dertien dagen oude baby met hartproblemen te redden. Cirstoveanu pakte een kleine koffer, smokkelde beademingsapparatuur mee in de buggy en nam het vliegtuig naar Italië, waar een arts klaar stond om de operatie uit te voeren.
De operatie verliep volgens plan. Maar Cirstoveanu kan niet al zijn patiënten redden. Een kind van drie weken dat hij twee dagen later naar dezelfde Italiaanse kliniek bracht overleed voordat ze kon worden geopereerd aan haar lymfklier. „Ik was erg bang dat het niet zou lukken”, aldus Cirstoveanu. „Maar in Roemenië was ze sowieso ten dode opgeschreven.”
Cirstoveanu voert praktisch in zijn eentje een uitputtende strijd tegen een cultuur waar corruptie onlosmakelijk deel van uitmaakt.
Roemeense artsen verwachten smeergeld om het leven van een kind te redden en zelfs verpleegkundigen willen een extraatje om de lakens te verwisselen.
Het is een van de redenen waarom de kindersterfte in Roemenië ruim twee keer zo hoog is als het gemiddelde in de Europese Unie. Een op de honderd Roemeense baby’s haalt zijn eerste verjaardag niet. „Het zit eerlijk gezegd zo diep in ons systeem geworteld dat het erg moeilijk is om ervan af te komen”, zegt de Roemeense minister van Volksgezondheid, Ladislau Ritli.
De officiële lezing is dat de afdeling cardiologie in het Marie Curiekinderziekenhuis niet op volle toeren draait omdat de vacatures nog niet zijn gevuld. De werkelijke reden is dat Cirstoveanu het aannemen van smeergeld nadrukkelijk heeft verboden.
Met zijn principes creëert Cirstoveanu een slopend werkschema voor zichzelf. Hij brengt de kinderen naar het buitenland en behandelt ze onderweg. Tijdens de twee uur durende vlucht met het meisje dat uiteindelijk in de Italiaanse kliniek overleed had de arts het druk. Hij intubeerde de baby, verdoofde haar en diende met een handpomp zuurstof toe om haar in leven te houden.
Patiënten in Roemenië bespreken geregeld de „wisselkoers” voor smeergeld. Chirurgen kunnen honderden euro’s krijgen voor een enkele operatie, anesthesisten krijgen ongeveer een derde daarvan. Verpleegkundigen krijgen per keer dat ze medicijnen brengen of een infuus plaatsen een paar euro.
En toch gebeuren er bij het Marie Curieziekenhuis opmerkelijke dingen. Cirstoveanu houdt zich momenteel bezig met baby Andrei, een acht maanden oud kind van twee minderjarige Roma-ouders. Andrei heeft bijna geen ingewanden. Dit piepkleine kind, dat slechts 2 kilo weegt en wiens ledematen eruitzien als knoestige takjes, werd na zijn geboorte geacht slechts enkele dagen te leven te hebben.
Andrei’s enige kans is een operatie in de Verenigde Staten. De kosten, die in de honderdduizenden dollars zouden lopen, zijn echter een hindernis. De verpleegkundigen zijn zo dol op het jongetje dat ze aan de Roemeense staatsloterij meedoen in de hoop de kosten voor de operatie te betalen met de winst.
Zelfs in deze grimmige tijden zijn er tekenen dat Roemeense artsen iets aan de situatie in hun land willen doen. Anca Mandache, een kinderhartchirurg, heeft haar carrière in Frankrijk achtergelaten en is bereid voor een tiende van haar oude salaris in het Marie Curieziekenhuis te werken. En ze is niet de enige arts die wel oren heeft naar een baan in het ziekenhuis van Cirstoveanu.
Cirstoveanu, die soms ook met baby’s naar Duitsland en Oostenrijk vliegt, zegt zich te schamen voor het feit dat wat hij doet nodig is.
Tegelijkertijd spreekt hij trots over de momenten dat de kinderen het overleven, en hij de blijdschap van de opgeluchte ouders mag meemaken.