Met andere woorden
In Met andere woorden, kwartaalblad van het Nederlands Bijbelgenootschap over Bijbelvertalen, gaat Peter de Niet in op het begrip vriendschap in het Bijbels Hebreeuws.
„Het zijn doorgaans weinig of snel gelezen Bijbelgedeelten: de lange lijsten met namen in geslachtsregisters en opsommingen van functionarissen aan het koninklijk hof. Toch kunnen zulke lijsten een interessante kijk geven op de Bijbelse cultuur. Een voorbeeld daarvan is de functie van Chusai in 1 Kronieken 27:33. In de lange lijst waarin Chusai voorkomt, wordt er telkens iemand bij naam genoemd, gevolgd door zijn functie in de hofhouding van David.
Chusai wordt re’a ha-mèlèch van de koning genoemd. In de Nieuwe Bijbelvertaling, de Groot Nieuws Bijbel en de Willibrordvertaling staat dat Chusai de ”vertrouwensman” van de koning is. Andere vertalingen kiezen voor ”vriend”. Hoe zijn deze uiteenlopende vertalingen te verklaren? Was de verhouding tussen David en Chusai formeel, of bestond er een persoonlijke vriendschapsband tussen die twee? En als dat laatste het geval is, waarin kwam die vriendschapsband dan tot uitdrukking? (…) Vertalen is keuzes maken uit soms breed uiteenlopende betekenismogelijkheden van een tekst. Dat geld zeker ook wanneer woorden ‘vriendschapsverhoudingen’ uitdrukken waarvan de invulling lang niet altijd uit de tekst zelf op te maken is. Door op brede schaal woorden te analyseren, wordt wel duidelijk dat ”vriendschap” in het Bijbels Hebreeuws sterk samenhangt met sociale structuren en met het functioneren van daarin heersende verwachtingspatronen. Dat ”vriendschap” in het Bijbels Hebreeuws een heel ander beeld oproept dan in hedendaagse westerse samenlevingen, stelt vertalers voor de vraag in hoeverre dergelijke culturele factoren in vertalingen tot uitdrukking gebracht kunnen worden.
Afhankelijk van de skopos van een vertaling zijn uiteenlopende keuzes daarin te verklaren en te rechtvaardigen. In het geval van David en Chusai is duidelijk dat een persoonlijke vriendschap een ongelijke verhouding niet uitsluit.”