„Wilders dreigde stekker uit onderhandelingen te trekken”
DEN HAAG – Haagse bronnen melden de NOS dat Geert Wilders de onderhandelingen in het Catshuis wilde afbreken. De andere twee partijen hebben hem echter gevraagd daar nog een nachtje over te slapen.
Ingrepen op onder meer het terrein van sociale zekerheid, zoals WW en ontslagrecht, liggen de PVV in deze economische moeilijke tijden zwaar op de maag.
Eerder vandaag meldde de RVD nog dat de onderhandelingen over de bezuinigingen een moeilijke fase doormaakten. De bronnen spreken echter over een dreigende mislukking van het overleg.
Wegens de moeizame besprekingen is het overleg woensdag eerder dan gepland afgebroken. Het is de bedoeling dat de partijen onder leiding van premier Mark Rutte de beraadslagingen donderdagochtend om 10.00 uur voortzetten. Dat het beraad nu is afgebroken, biedt ruimte voor VVD, CDA en PVV voor beraad in eigen kring.
Het overleg in het Catshuis over extra maatregelen om de overheidsfinanciën op orde te krijgen, is begonnen op 5 maart. De afgelopen tijd zijn eerst alle dossiers verkend. Eerder deze week werd duidelijk dat de onderhandelingen de besluitvormingsfase naderen, maar dat de standpunten nog op een aantal onderwerpen ver uit elkaar liggen.
Hervormingen
VVD en CDA willen de huidige crisis aangrijpen om naast de bezuinigingen ook een aantal hervormingen door te voeren, vooral in de sociale zekerheid en zorg. Die maatregelen leveren op de langere termijn vaak veel geld op en versterken daarnaast de Nederlandse economie.
Onder druk van de PVV moesten VVD en CDA bij de totstandkoming van het regeer- en gedoogakkoord accepteren dat aanpassingen aan de WW of het ontslagrecht achterwege zouden blijven. Voor aanvang van de onderhandelingen die op 5 maart begonnen gaf CDA-vicepremier Maxime Verhagen aan dat wat hem betreft er naast bezuinigingen zeker ook hervormingen moesten komen. Wilders reageerde daar toen op met de waarschuwing dat het CDA elke hervorming kan vergeten als er niet flink op ontwikkelingssamenwerking wordt bezuinigd.
Oppositie
Oppositiepartijen in de Tweede Kamer steken hun ongeduld niet onder stoelen of banken. Ze willen van premier Mark Rutte een tijdpad voor het verloop van de onderhandelingen. Rutte liet de Kamer woensdag weten dat het kabinet zich houdt aan de deadline van de Europese Commissie en uiterlijk 30 april begrotingsplannen naar Brussel stuurt. In die plannen moet het kabinet laten zien hoe het denkt het begrotingstekort volgend te hebben teruggebracht tot maximaal 3 procent van het bruto binnenlandse product. Die vraag ligt centraal op tafel in het Catshuis.
Reacties
Fractieleider Diederik Samsom van de PvdA: „Dit kabinet had al een wankel mandaat. Als de onderhandelingen in het Catshuis vastlopen, dan dient er in een democratie maar één ding te gebeuren: verkiezingen. Dat is het beste om op een verantwoorde manier en met draagvlak maatregelen te nemen. De verkiezingsprogramma’s van alle partijen zijn door de ontwikkelingen verouderd. Nieuwe tijden vragen om nieuwe keuzes. Die zal ook de PvdA maken. Die nieuwe keuzes zullen we aan de kiezers moeten voorleggen.”
Arie Slob, fractievoorzitter ChristenUnie: „Al wekenlang lijkt er weinig schot in te zitten. Nu lijkt er een breuklijn te liggen tussen VVD/CDA enerzijds en PVV anderzijds. Ik roep premier Rutte op zo snel als mogelijk zijn conclusies te trekken. De crisis vraagt om leiderschap en een breed gedragen aanpak. Ik nodig hem voor de zoveelste keer uit zijn crisisaanpak aan de Tweede Kamer voor te leggen en daar draagvlak te zoeken. De ChristenUnie is bereid om in het landsbelang constructief mee te denken met een pakket van structurele hervormingen op het gebied van wonen, werken en zorgen. Deze crisis is te groot voor partijbelangen.”
Alexander Pechtold, fractievoorzitter D66: „Als je vandaag na drie uur onderhandelen stopt, dan is er iets goed mis. Ik vind dat het kabinet met vuur speelt. Onze rente loopt op, financiële markten houden ons in de gaten. De Kamer moet initiatief tonen en zelf bezuinigingen vastleggen. Dat is in 2006 en 2010 ook gebeurd. De Kamer moet laten zien dat Nederland bereid is te hervormen. Dat is dit kabinet niet.”
Kees van der Staaij, fractievoorzitter SGP: „Ik heb geen oordeel over de boodschap van de RVD. Het zou gokken zijn, speculeren. Daar ben ik niet zo goed in. Ik weet niet wat er aan de hand is, daar ga ik ook niet over. Ik maak me nergens zorgen over. Het is prachtig weer, ik heb net een mooi debat gehad. Voor nu is het gewoon rustig afwachten tot er witte rook is bij het Catshuis.”
Jolande Sap, fractievoorzitter GroenLinks: „Het is goed nieuws als de onderhandelingen vastlopen, want dat zou nieuwe verkiezingen betekenen. In het belang van Nederland kunnen we beter doorgaan met een tijdelijk demissionair kabinet, dan een wankel kabinet dat slechte maatregelen neemt. We hebben verkiezingen nodig om te komen tot een coalitie die wel wil hervormen.”