Geen wolkje aan de lucht als het vliegtuig met de vorstelijke gast rond 11 uur in de ochtend landt op luchthaven Findel. Het vormt een contrast met de moeilijke weken die de koningin achter de rug heeft. Enkele weken na het ski-ongeval dat prins Friso bij het Oostenrijkse Lecht overkwam, ging de koninklijke familie weer aan het werk. Ook het staatsbezoek is bepaald geen vakantie: de eerste dag eindigt niet voor 22.30 uur.

Luxemburg oogt als een gemoedelijk provinciestadje, rustig en brandschoon. Nergens files, nergens lawaai. Het groothertogelijk paleis staat gewoon aan de straat, zonder hoge hekken eromheen. En als groothertogin Maria Teresa met haar man op luttele meters afstand van de dranghekken hun Nederlandse gast staat op te wachten, loopt ze even naar het publiek om iemand de hand te schudden.

Het groothertogelijk paar, stipt op tijd naar buiten gestapt, staat ettelijke minuten midden op straat, want koningin Beatrix laat even op zich wachten. De erewacht voor het goudgele paleis -hier geen zwartberookte gevels, zoals in andere steden- staat stram in het gelid. Langs de straat wisselen Luxemburgse en Nederlandse vlaggen elkaar af. Het verschil is zo klein -de Nederlandse vlag heeft alleen een donkerder blauwtint- dat stemmen opgaan de handelsblag tot officiële vlag van Luxemburg te verheffen.

Het is lang niet het enige waarin Nederland en Luxemburg nauw verwant zijn. De politieke en economische relaties zijn hecht. Sinds 1 januari dit jaar is een vernieuwd Beneluxverdrag van kracht.

Beide vorstenhuizen zijn verwant; ze stammen af van het Duitse geslacht Nassau. De koningen Willem I, II en III regeerden ook over Luxemburg. Omdat in Nederland daarna een vrouwelijk staatshoofd aantrad, wat de Luxemburgse wet destijds niet toestond, zocht het groothertogdom in de Nassaufamilie een andere vorst. Groothertpg Henri is de zesde vorst uit het geslacht Nassau-Weilburg.

Hartelijk begroet hij koningin Beatrix als de blauwe limousine met oranje standaard de straat ingedraaid is. Publiek is er niet zoveel als de vorsten elkaar ontmoeten. Applaus klatert op; saluutschoten daveren over de stad.

Beide monarchen schrijden over de rode loper de heuvel af, inspecteren de erewacht en luisteren roerloos naar de volksliederen die tegen de paleisgevel opklinken. Het muziekkorps voorziet het Wilhelmus van een naspel, waarschijnlijk bedoeld als overgang naar het Luxemburgse lied.

Groothertog Henri stelt de autoriteiten voor die zich bij tientallen in slagorde hebben opgesteld. Ook Maria Teresa en erfgroothertog Guillaume -die de koningin op het vliegveld ontving- gaan de rij langs.

((Sabel in de vlam

Dicht bij een van de boogbruggen die het ravijn overspannen rond de rots waarop de stad is gebouwd, bevindt zich de Kanounenhiwwel -kanonnenheuvel-, waar in 1971 een monument werd opgericht voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Samen met premier Juncker en de ministers Halsdorf (Binnenlandse Zaken) en Reinig (Defensie) beklimt de koningin de heuvel. Ze schikt de linten van de krans die wordt gelegd. Dan steekt ze de sabel die haar wordt aangereikt, in de vlam op het monument.

Na een rondleiding in het monument neemt ze uitvoerig de tijd voor de veteranen die haar opwachtten. Zij overleefden de strijd. Toen de Duitsers op 10 mei 1940 operatie Fall Gelb inzetten, werd het groothertogdom onder de voet gelopen en moesten groothertogin Charlotte en de regering vluchten. De soldaten die overleefden, staan hier nu, met hun medailles en herinneringen en wellicht een weemoedige gedachte aan de kameraden die hun jonge leven verloren in de strijd. Leed dat met geen gedenkteken of ander eerbetoon kan worden weggenomen.

Maar ook voor de jongere generaties is er aandacht: ze spreekt met studenten en zwaait even naar de kleuterklas die vanaf de overkant van de straat haar aandacht opeist.

Vrij bijzonder is dat de koningin dinsdagmiddag zelf gastvrouw is: ze ontvangt parlementsvoorzitter Mosar, premier Juncker en vice-premier Asselborn en spreekt twintig minuten met elk van hen.

Even later is ze weer gast. Burgemeester Xavier Bettel onthaalt haar in het stadhuis. In zijn toespraak wijst hij op de uitstekende relaties tussen Nederland en Luxemburg. De gasten uit de Nederlandse gemeenschap, bijna op de achterste rij, vermaken zich kostelijk als hun burgemeester zich de tong breekt over de Keizersgracht en de Herengracht. Maar hij brengt het tot een goed einde, evenals de Nederlandse slotzin van zijn Franstalige toespraak: “Majesteit, van harte welkom in Luxemburg.”

Jongenskoor Pueri Cantores heeft dan inmiddels van zich laten horen. Het ”Je maintiendrai” van Ivan Boumans galmt door de hoge zaal, en ”Lidderfakel” van Pierre Nimax. De koningin tekent het gastenboek: na 31 jaar is ze terug in Luxemburg.

Dan is het tijd voor een ontmoeting met het Nederlandse en Luxemburgse bedrijfsleven in het gebouw van de Kamer van Koophandel. In het groothertogelijk paleis staat tot slot een staatsbanket aangericht.

((Weer aan het werk

Naar verluidt was prins Willem-Alexander het afgelopen weekend in Londen, waar zijn broer in een ziekenhuis in coma ligt. Daarom ging prinses Máxima zaterdag zonder haar man naar een concert in Parijs. Daar klonk gejoel toen ze binnenkwam, maar dat was -als onderdeel van de verkiezingsstrijd- voor een Franse minister bestemd, al vond de prinses het zichtbaar niet aardig.

Deze week woont het kroonprinselijk paar de herdenkingen in Leuven en Lommel van het busongeluk in Zwitserland bij, waar naast Belgische ook Nederlandse schoolkinderen omkwamen. Prins en prinses vergezellen hun moeder dan ook niet, zoals tijdens de vorige staatsbezoeken: in januari reisden ze naar de Verenigde Arabische Emiraten en Oman.

In 1981 was Luxemburg de bestemming van het eerste staatsbezoek dat koningin Beatrix na haar inhuldiging aflegde, toen nog samen met prins Claus. Het huidige bezoek aan het groothertogendom is het 52e staatsbezoek van de 74-jarige vorstin. Woensdag bezoekt ze Belval, waar een voormalig hoogoventerrein wordt omgevormd tot moderne stad, en satellietbedrijf Ses Astra. ’s Avonds biedt ze haar gastheer als contraprestatie een concert van Het Orkest van de 18e eeuw aan. Donderdag volgt een bezoek aan de universiteit.

Luxemburg mag dan niet groter zijn dan Drenthe en slechts 500.000 inwoners tellen, internationaal heeft het een volwaardige plaats. Verscheidene politici kregen in Europese samenwerkingsverbanden een vooraanstaande positie. En de regering is zo stabiel dat andere landen -de Belgische buren, om maar wat te noemen- er alleen maar jaloers op kunnen zijn. De christendemocraten zijn al sinds de Tweede Wereldoorlog -met slechts een korte onderbreking in de jaren zeventig- aan de macht. Momenteel regeren ze samen met de Luxemburg te werken. Daardoor zijn overdag de buitenlanders in de meerderheid.

IedereLuxemburger spreekt vloeiend Luxemburgs, Duits en Frans; een deel van hen ook Portugees of Engels.