„Ook de verkoper is voor schuld verantwoordelijk”
DEN HAAG – De toenemende schuldenproblematiek vraagt om een cultuuromslag, stelt ChristenUnie-Kamerlid Ortega-Martijn. Maandag hield de Tweede Kamer op haar initiatief een rondetafelgesprek over dit thema. Wat verstaat u onder die cultuuromslag? „De manier waarop we tegen schulden aankijken, moet anders. Gisteren kwam duidelijk naar voren dat betrokken partijen, zoals schuldhulpverleners, hulpvragers en incassobureaus, ieder hun eigenbelang vooropstellen. Dat maakt problemen vaak alleen maar groter. Zo komt het voor dat juist nadat een persoon een schuldhulpverleningstraject is ingegaan de Belastingdienst er plots doorheen komt fietsen met een beslaglegging. Op dit moment sturen we als samenleving ook nog te veel aan op het maken van schulden. Het totaalbedrag aan problematische schulden bedraagt 3,3 miljard euro. Iedereen was het er gisteren over eens dat het zo niet verder kan en we toe moeten naar een systeem dat meer gericht is op preventie.” Hoe werkt dat in de praktijk? „Gedacht wordt aan een stoplichtsysteem dat werkt als een soort leenplafond. Voor een aankoop op afbetaling wordt dan door middel van een code –rood, oranje of groen– getoetst of iemand kredietwaardig is. Als een verkoper mij ondanks een waarschuwing toch iets verkoopt, krijgt hij de gevolgen zelf op zijn bordje.”
Legt dit de verantwoordelijkheid niet bij de verkeerde partij?
„De verantwoordelijkheid ligt bij beide partijen, maar als een verkoper spullen slijt aan mensen die niet kredietwaardig zijn, zijn de gevolgen voor hem en niet voor de samenleving. Het voorstel voor zo’n stoplichtsysteem komt uit de sector zelf en ligt nu voor bij het College bescherming persoonsgegevens. Als Kamer moeten we bezien hoe we dit idee in wetgeving kunnen gieten.”
Tijdens de hoorzitting werd ook aandacht gevraagd voor zzp’ers.
„Mensen die hun baan verliezen, worden tegenwoordig vaak juist enorm gestimuleerd om als zelfstandige verder te gaan, terwijl er onvoldoende gewezen wordt op alle risico’s die aan het ondernemerschap vastzitten. Het blijkt hierdoor dat een toenemend aantal zzp’ers in de schuldproblemen komt. Probleem is echter dat deze groep juist niet in aanmerking komt voor schuldhulpverlening. Dat moet anders. ”