Kerk & religie

Peter Meeuse: Vertaler moet zich onzichtbaar maken

NUNSPEET – Het mooiste boek wat hij onder handen had, was ”Vuur uit de hemel” (over de profeet Elia) van Arthur W. Pink. „Pink laat zo onbevangen de Schrift spreken. Hij zegt in een preek: Lees dit vers nu eens alsof je nog nooit één bladzijde uit een remonstrants of calvinistisch boek hebt gelezen.”

Jan van ’t Hul
9 March 2012 09:18Gewijzigd op 14 November 2020 19:49
Peter Meeuse: „Het is een ideële opdracht om theologische teksten te vertalen. Je wilt anderen graag iets meegeven wat de aardse werkelijkheid ontstijgt.” Foto RD, Anton Dommerholt
Peter Meeuse: „Het is een ideële opdracht om theologische teksten te vertalen. Je wilt anderen graag iets meegeven wat de aardse werkelijkheid ontstijgt.” Foto RD, Anton Dommerholt

De Nunspeter A. P. (Peter) Meeuse studeerde Engelse taal en cultuur aan de Universiteit Utrecht. Zijn scriptie ging over de plaats van ”De christenreis” van John Bunyan in de Nederlandse kinder- en jeugdliteratuur: ”Pilgrimage in Children’s Land” (2007). Op dit moment is Meeuse (27 jaar, gehuwd, vader van vier kinderen) voor drie dagdelen docent Engels aan de Jacobus Fruytier Scholengemeenschap te Uddel.

Samen met zijn broer K. A. Meeuse uit Nieuwdorp beheert Meeuse de uitgeverij Ripe Publishing, waarin ondergebracht zijn de uitgaven van Lectori Salutem en de 36 delen van ”Vertellingen bij de Bijbel” van vader ds. C. J. Meeuse. Ook de nieuwe psalmberijming van ds. Meeuse hoort tot het fonds van Ripe Publishing.

Inmiddels heeft Meeuse vanuit zijn onderneming Meeuse Vertaalservice (meeusevertaal­service.nl) voor verschillende uitgevers tientallen boeken vertaald vanuit het Engels. Zo werkt hij voor Jongbloed, De Groot Goudriaan en De Banier.

Wat boeit hem in vertalen? „Het mooie daarvan is dat je teksten van anderen, die voor velen niet toegankelijk zijn, ontsluit en beschikbaar maakt, in de hoop dat het tot zegen mag zijn.”

Meeuse ziet het als een ideële opdracht om vooral theologische teksten te vertalen. „Je wilt anderen graag iets meegeven wat de aardse werkelijkheid ontstijgt. Tegelijkertijd is het waar dat je met het vertalen van theologie je gezin niet kunt onderhouden, dus doe ik er graag andere dingen bij. Juist die afwisseling maakt het werk boeiend.”

Een greep uit de andere dingen die Meeuse doet: voor Kliksafe (gefilterd internet) vertaalde hij het Amerikaanse software­pakket Kliktime. Ook werkt hij in opdracht van Forest Stewardship Council, een keurmerk, voor verantwoord bosbeheer. Ten behoeve van twee scholengemeenschappen zorgde hij voor Engels­talige uitgaven van ”Lessons at the Fountain” (Bijbelse geschiedenis) en ”Unto the End of the World” (kerkgeschiedenis).

Theologische lectuur wil de Nunspeter graag „zo goed mogelijk toegankelijk maken, zonder aan de oorspronkelijke tekst afbreuk te doen.” Als ik Flavel of Spurgeon vertaal, stel ik mijzelf als doel hun werk zo te vertalen alsof ze het zelf nu in het Nederlands geschreven zouden hebben. Een goede vertaler probeert zichzelf zo onzichtbaar mogelijk te maken.”

Een edele doelstelling, die evengoed niet zonder subjectiviteit is. „Daar ben ik van overtuigd. Tijdens mijn opleiding heb ik dat gezien. Dertig studenten moesten allemaal een tekst vertalen. Het resultaat was dertig verschillende vertalingen.”

Als vertaler moet je vaak creatief zijn, zegt Meeuse. „Ds. 
A. Moerkerken legt in zijn boek over hermeneutiek uit wat een zeugma is. Als voorbeeld van deze stijlfiguur noemt hij het bekende bordje bij de veerpont: „Hier zet men koffie en over.” Dat woordgrapje verdwijnt als je het letterlijk vertaalt, dus heb ik een heel andere woordspeling gebruikt: Mr. Jones took his coat and his leave.”

Theologie vertalen vraagt invoelingsvermogen. „The penitent thief” moet je niet vertalen als de berouwvolle dief, maar als de moordenaar aan het kruis. En ”the prodigal son” is voor ons niet de verkwistende zoon, maar de verloren zoon.

Wat Meeuse momenteel onder handen heeft zijn enkele opdrachten van het deputaatschap voor Israël van de Gereformeerde Gemeenten. Ten behoeve van een nog te realiseren reformatorisch theologisch seminarie werkt hij aan een Engelstalige cursus over de ”Institutie” van Calvijn, en een vertaling van ”Zin en mening” van ds. Moerkerken. Voor uitgeverij Kok vertaalt hij een Amerikaanse bestseller, ”De Zamperini-legende”, een verhaal uit de Tweede Wereld­oorlog.

Leest Meeuse ook nog voor zijn ontspanning? „Calvijn lees ik graag, maar dan in het Nederlands, want Frans begrijp ik niet. Bunyan lees ik ook graag, liefst in het Engels. In de oorspronkelijke taal bevind je je altijd het dichtst bij het gedachtegoed van de auteur. In elke vertaling kruipt wel iets van de vertaler. Daarom lees ik het liefst het origineel.”

Dit is het tweede deel in een serie gesprekken met vertalers van theologische lectuur. Volgende week vrijdag deel 3.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer