Eilat: ontspanning, natuur en cultuur
Zon, zee en Salomo. Dat is Eilat, de zuidelijkste stad van Israël. Vooral strandliefhebbers en watersporters komen er aan hun trekken. De omgeving van Eilat biedt meer: natuur, cultuur en sporen van Bijbels gebeurtenissen.
Een stevige wind waait de hitte van de woestijn wat weg. De thermometer op het strand van Eilat meet deze zomerdag bijna 40 graden. „Pas als het 45 graden wordt, vinden we het hier heet“, zegt een inwoner.
Het heldere water van de Rode Zee is aangenaam warm. Op de golven vermaken watersporters zich. In de verte wachten een paar grote zeeschepen op lading.
Het uitzicht over zee is mooi. Een enkele kilometer naar het westen ligt de woestijn van Egypte met de badplaats Taba. In het oosten rijzen de bergen van Jordanië op. Aan de voet daarvan ligt de stad Aqaba, de enige havenstad van het land. Een reuzenvlag –ooit de grootste ter wereld– wappert er fier.
Israël is hier op zijn smalst. „De Israëlische kustlijn tussen Egypte en Jordanië is welgeteld 8 kilometer lang. Circa 3 kilometer daarvan is havengebied. De overige 5 kilometer is in gebruik voor het toerisme“, vertelt Benayah Blum, gids en inwoner van Eilat. De stad trekt volgens hem veel Israëliërs „die niet onder de knoet van de orthodoxe Joden willen leven.“
De kustlijn van Eilat staat vol hotels. De meest luxueuze staan aan het waterfront, daarachter bevinden zich de eenvoudiger onderkomens. „Eilat heeft 10.000 kamers en telt 25.000 bedden“, vertelt Shabtay Shay, voorzitter van de Associatie van Hotels in Eilat. Hij was een van de motors achter de investeringen die de laatste decennia in zijn stad zijn gedaan. Grote hotelketens als Hilton en Sheraton kwamen naar de Rode Zeestad.
Eilat trekt sindsdien per jaar tienduizenden zon- en zeezoekers uit binnen- en buitenland. Vooral Russische toeristen weten de zonbestemming te vinden. Op folders en borden is het cyrillisch schrift regelmatig te zien. Het zijn deze toeristen die Eilat zijn eigen karakter geven: veel muziek, veel feesten, veel alcohol, met alle bijbehorende overlast. Een christelijke reisorganisator uit Nederland laat Eilat mede daarom links liggen. „Het is het Benidorm van Israël“, zegt hij met een verwijzing naar de Spaanse zonbestemming waar het leven alleen een feest lijkt zijn.
Voor andere reis- en vliegorganisaties is het zonrijke Eilat juist een goed alternatief nu veel bestemmingen in Arabische landen in Noord-Afrika even minder in trek zijn door de onrust die er heerst. Zo is het Turks-Nederlandse Corendon in oktober met eigen vliegtuigen rechtstreekse vluchten gestart vanaf Amsterdam naar de luchthaven Ovda, even buiten Eilat. Daarmee is sinds jaren weer een rechtstreekse verbinding Amsterdam-Eilat ontstaan.
Eilat is gericht op liefhebbers van zon, zee en strand. De brede wandelpromenade langs zee is fraai aangelegd. Duizenden vlijtige liesjes fleuren de boulevard op.
De wandelroute voert langs tal van watersportbedrijfjes. De een verhuurt waterscooters, de ander boten, waterfietsen of kano’s. Vanuit de kleine haven varen rondvaartboten uit. „Vooral de schepen met een glazen bodem zijn in trek. Toeristen kunnen zo de prachtige vissen en koraalriffen onder water bewonderen“, zegt Blum.
Langs de promenade zijn ook veel winkels gevestigd: chique kledingmerken, maar ook boetiekjes met snuisterijen. Hier en daar schalt de discomuziek vanaf de terrassen de rustzoekers tegemoet.
In het oudere deel van Eilat staat aan zee een monument dat herinnert aan de slag om de stad aan het einde van de vrijheidsstrijd die de Joden in 1948, 1949 voerden. „Op 10 maart 1949 bereikten de Israëlische troepen Eilat. Zij konden de verdedigingspost zonder slag of stoot innemen. Toen de troepen merkten dat zij geen vlag bij zich hadden, maakten de militairen er zelf een van een stuk wit papier. Daarop tekenden de militairen met inkt twee lijnen. Een davidsster van een eerstehulpset maakte de vlag af“, vertelt Blum. Een bronzen standbeeld verbeeldt hoe de militairen deze zogeheten “inktvlag“ hesen.
Verderop langs de kust, langs de weg naar de Egyptische grens, staat het thema natuur centraal. In het Underwater Observatory Marine Park, dat in zee is gebouwd, staat de bezoeker oog in oog met de vissen van de Rode Zee, die tussen het koraalrif door zwemmen.
Een trekker voor Eilat vormen de dolfijnen in de Dolphin Reef. Wie een duikerspak aantrekt, kan met ze meezwemmen of naar ze toe duiken. „De dolfijnen worden niet als een attractie gebruikt. Ze mogen doen waar ze zelf zin in hebben. Wij zijn in hún huis. Ze krijgen maximale vrijheid“, vertelt een medewerker. Achter hem springen twee dolfijnen dartel in de lucht.
Eilat is niet alleen een stad voor zeeliefhebbers. De omgeving van de kustplaats biedt ook veel cultuur. Zo is de stad een uitvalsbasis voor mensen die het zuidelijke deel van Israël willen verkennen. „Ook kunnen er vanuit Eilat excursies worden gemaakt naar Jordanië. Een populaire dagexcursie is die naar de rotstempel van Petra“, vertelt Blum.
Niet ver van Eilat bevindt zich in de Israëlische woestijn ondermeer het Hai Bar Biblical Wildlife Reserve, waar diersoorten die in de Bijbel voorkomen en met uitsterven worden bedreigd, worden gefokt om ze weer in de natuur te kunnen uitzetten.
Een andere aanrader in de buurt van Eilat is het Timna Valley National Park. Ten tijde van de Bijbel werd hier koper gewonnen. Ook koning Salomo zou er mijnbouw hebben laten plegen.
Ook in Eilat zelf is er veel aandacht voor Salomo: een hotel, een taxionderneming en een promenade zijn naar hem genoemd. King’s City is een attractiepark waarin het verhaal van Salomo wordt uitgebeeld. In het grote paleisachtige gebouw draait het vooral om plezier, spanning en vermaak. Salomo’s wijze woorden krijgen er minder aandacht. Dat is illustratief voor de sfeer in Eilat.
Goud uit Ofir
Eilat komt op verschillende plaatsen in de Bijbel voor. De stad is eeuwenlang een belangrijke handelsplaats geweest – mogelijk gaat het dan om de plaats waar nu Aqaba ligt. Ook in de tijd van Salomo was het een plaats van betekenis. In 1 Koningen 9:26-28 staat: „De koning Salomo maakte ook schepen te Ezeon-geber, dat bij Eloth is, aan den oever der Schelfzee, in het land van Edom. En Hiram zond met die schepen zijn knechten, scheepslieden, kenners van de zee, met de knechten van Salomo. En zij kwamen te Ofir, en haalden van daar aan goud, vierhonderd en twintig talenten, en brachten het tot den koning Salomo.“
Later bouwde koning Josafat bij Eilat een vloot. Die ging echter al verloren voordat hij kon uitvaren (1 Koningen 22:49). Koning Azaria herbouwde Eilat en bracht het weer in handen van Juda (2 Koningen 14:22).
Eilat was eerder waarschijnlijk ook een halteplaats voor het volk Israël op zijn tocht vanuit Egypte naar het beloofde land Kanaän (Deuteronomium 2:8).
Tot de Toyota kwam
De stilte van de steenachtige woestijn bij Eilat is indrukwekkend. Langzaam stappen de kamelen voort. De berijders schommelen ritmisch mee. Zo trokken Abraham, Jakob en Izak door de woestijn. Het moeten zware tochten zijn geweest gezien de hitte. Veertig graden is het hier zo.
Nu biedt de rust de kameelrijders vooral een moment van bezinning. Zeker als een gids zacht een bedoeïenenfluitje laat klinken. Het geluid sterft weg tussen de grijs- en roodkleurige steenpartijen.
Kamelen waren vroeger onmisbaar, vertelt Talij, een van de kamelenhoeders van de Nahal Sholomo Camel Ranch even buiten Eilat. „Ze kunnen temperaturen van min 40 graden tot plus 40 graden Celsius doorstaan. En het kamelenlichaam heeft eigenschappen waardoor zij lange tochten door de woestijn kunnen maken.“
Nu is de kameel vooral een attractie. „Al lang geleden is de kameel vervangen door de Toyota“, vertelt Talij na de rit terwijl hij voor een bedoeïenentent Arabische thee bereidt en boven een kampvuur pittabrood bakt.
