Igoshin glimlacht maar eens. Iedereen ziet toch dat vernieuwing nodig is? Dat hoeft het Westen echt niet te vertellen.

De jonge politicus begon 
eind vorig jaar aan zijn derde termijn voor Verenigd Rusland in de Russische Doema. De foto’s in zijn kleine werkkamer in Moskou tonen dat hij al veel hoogwaardigheidsbekleders heeft ontmoet, maar Poetin blijkbaar nog niet.

Igoshin (1970) wil graag bewijzen dat Rusland niet achterlijk is. Maar richting kiezen is moeilijk. „Eind jaren tachtig zag ook iedereen dat hervormen nodig was. Vijf jaar later was de omslag gekomen, maar waren de mensen absoluut niet meer gelukkig. Hetzelfde zie je nu. Je moet wel de juiste hervormingen doorvoeren. Bovendien kunnen onvoorspelbare veranderingen gevaarlijk zijn.”

Igoshin is blij dat vertrekkend president Medvedev al hervormingen heeft aangekondigd. „Sommige daarvan komen neer op het terugdraaien van maat­regelen die na 2000 zijn ingevoerd. Dat betekent dat de vorige vernieuwing niet heeft gewerkt.”

Welke veranderingen acht u het meest noodzakelijk?

Weer dat glimlachje. Dan: „Dat hangt ervan af vanuit welk perspectief je kijkt. Het systeem heeft een stembeurt nodig. De macht moet toegankelijker worden. Maar hoe dit precies vorm te geven, is moeilijk.

We hebben wel geleerd dat we beter een goed systeem kunnen hebben dan een goede leider.

De afgelopen tien jaar is er veel macht gedelegeerd van het parlement naar de president en de premier. Dat zal nu weer worden omgedraaid. Dat betekent dat er meer macht naar partijen gaat en ook naar maatschappelijke organisaties. Maar dit moet niet te snel gaan. Het zal zeker drie jaar duren.”

Zal er meer ruimte komen voor oppositie?

„Die is er al. Verenigd Rusland heeft niet zo veel invloed op het beleid als de meeste Europese regeringspartijen. Wij zijn nog een jonge democratie.

Als straks de macht weer naar beneden komt, zal dit vanzelf leiden tot meer partijen. Registratie zal makkelijker worden. Maar als we dan weer net als in de jaren negentig vijftig tot honderd partijen hebben, zijn we terug bij af. Die chaos willen we juist voorkomen. Toen werkte het systeem helemaal niet goed.”

De Russische grondwet zegt dat een president slechts twee termijnen mag dienen. Wat vindt u ervan dat Poetin voor een derde termijn gaat?

„Die termijnen volgen niet op elkaar, dus technisch gezien overtreedt hij de wet niet.” Igoshin moet er zelf om lachen, en verwijst dan naar een opmerking van Barack Obama die in 2008 over de kandidatuur van Hillary Clinton zou hebben gezegd: „Als zij kandidaat wordt, kan ik in mijn leven alleen op Bushen en Clintons stemmen. Dat is tegen de grondwet.” Igoshin: „Het is niet alleen een Russisch probleem.”

Hiermee is niet alles gezegd. „Natuurlijk zie ik wel hoe de samenleving reageert. Als 100.000 mensen urenlang vreedzaam bij min 30 demonstreren, weet je dat er iets aan de hand is.”

Bent u het eens met de kritiek van de demonstranten?

„Je kunt in Rusland moeilijk iemand vinden die het daar niet mee eens is.”

Maar Poetin heeft de demonstranten belachelijk gemaakt.

„Als je zijn recente artikelen leest, zul je verrast zijn hoeveel kritiek hij overneemt. Dat heeft ook invloed op de Doema. Er is iets op gang gekomen wat niet meer is tegen te houden.”

Bent u verrast door de omvang van de demonstraties?

„Om eerlijk te zijn: nee. Ik verwachtte dit allang. Ik ken deze ideeën uit mijn eigen netwerk, dat grotendeels uit succesvolle en goed opgeleide mensen bestaat. Het is ook juist de middenklasse die in de protesten de leiding heeft. Tussen twee haakjes: diezelfde middenklasse is ontstaan dankzij Poetin.”

Zal Poetin al in de eerste ronde kunnen winnen?

„Van wat ik hoor uit mijn omgeving en zie in peilingen denk ik dat hij in de eerste ronde wint met 55 procent. Dat is genoeg. Maar zeker minder dan bij eerdere stemmingen. Dat is een signaal dat het niet meer zo makkelijk is als voorheen.”