De meeste kritiek op Rusland is haat tegen het christendom, vindt Lerma. Het Westen raakt met de dag meer geseculariseerd, terwijl Rusland zijn wortels hervindt. „In Amerika zijn religieuze symbolen in het openbaar volstrekt taboe. Maar in Rusland vind je zelfs iconen bij de tandarts.”

Sinds een paar weken is Lerma terug in Amerika, na een verblijf van enkele jaren in Rusland. Liever was hij langer gebleven, maar het lukt hem niet goed om er werk te vinden. Zodra er nieuwe kansen zijn, is de conservatieve auteur weer gevlogen.

Een jaar geleden publiceerde hij in de Engelstalige webeditie van de Pravda drie artikelen onder de titel ”Waarom het Westen Poetin vreest”. Daarin reageert hij op alle –volgens hem– atheïstische kritiek dat Poetin bijvoorbeeld altijd nog dezelfde is als in zijn KGB-tijd. De media doen hun best Rusland altijd nog voor te stellen als een communistisch land, terwijl de werkelijkheid heel anders is. Het lijdt geen twijfel dat Lerma hiermee iets van de ziel van miljoenen Russen blootlegt.

Poetin maakt aan zijn geloof weinig woorden vuil. Maar zijn daden spreken duidelijke taal, zegt Lerma in een toelichting. „Zijn moeder heeft hem onder het communisme in het geheim laten dopen. Ze liet speciaal in Jeruzalem een kruisje inzegenen. Dat draagt hij altijd bij zich. Als premier en president heeft hij kerken laten herbouwen en voorziet hij noodlijdende kerken van geld. Verder is hij een man die woord houdt. Ook dat is een signaal van zijn overtuiging.”

Lerma vindt het heel bijzonder dat Poetin vaak na een lange werkdag in het Kremlin in de Russisch-Orthodoxe Kerk nog een mis bezoekt. „Daar moet hij dan drie uur lang staan. Ik ken geen politicus of koning die dat doet. Hij praat er niet over, maar we weten het wel.”

De conclusie ligt volgens Lerma voor de hand. „Hij moet bijzondere kracht krijgen om dit vol te houden. Volgens mij krijgt hij die kracht van God.”

Het onbegrip tussen Rusland en het Westen komt ook door iets anders. Volgens Lerma zien Amerikanen en Europeanen over het hoofd dat de Russen een „heel spiritueel volk” zijn. „Daarom is zo’n spirituele president ook niets minder dan een verhoring van de gebeden.”

Hoe geestelijk zijn de Russen?

„In Rusland heeft het geloof overleefd, ondanks de communistische revolutie. In Amerika zie je –zeker na de moord op Kennedy– het atheïsme zegevieren. De Sovjet-Unie heeft wel geprobeerd de mensen te gijzelen en afscheid van alle religieuze resten te nemen. De vervolging was heel erg. Ook binnen de kerk was er veel verraad. Maar veel priesters wisten dat het Sovjetsysteem satanisch was.

Dat is dat spirituele gevoel; ze lieten zich niet misleiden. Amerikanen moeten eerst alles zien voordat ze geloven. Russen hebben meer van hun onschuld bewaard. Daarom hebben ook niet-religieuze mensen altijd nog wel iconen in huis, zonder direct bijgelovig te zijn.”

U zegt dat Poetin weinig spreekt over zijn geloof. Maar hoe weten we dan dat hij de christelijke koning is die het volk naar Christus stuurt?

„Uit zijn voorbeeld. Mensen zien dat hij naar de kerk gaat en daar een kaars aansteekt. De Russen weten dat hij meedoet aan het kerkelijke vasten en dat zijn focus doorlopend op gebed ligt. Dat is een getuigenis dat zijn uitwerking op het volk heeft.

Poetin heeft respect voor de kerk. Hij laat de kerk vrij als ze kritiek heeft op het beleid. Intussen maakt hij mogelijk dat er een belangrijke relikwie in de Verlosserkathedraal wordt tentoongesteld.”

Maar veel westerse leiders geven hetzelfde voorbeeld, Amerikaanse presidenten niet het minst.

„Voor hen is kerkgang doorgaans een show, zoals bijvoorbeeld voor Obama. Bush ging ook naar de kerk en sprak ook over God, maar voerde vooral na 11 september oneindig oorlog. Het zijn geen mensen van vrede.”

Uw beeld van Poetin als herder is dus een interpretatie van wat we zien. Hoe weten we of dit werkelijk zijn motivatie is?

„Die motivatie kunnen we alleen afleiden uit wat hij doet. Dat zijn de vruchten van zijn geloof. En die zijn voor mij duidelijk.”

Velen zien in Poetin nog de oude KGB’er, onder andere vanwege zijn opmerking dat de val van de Sovjet-Unie het grootste ongeval is geweest.

„Als je de hele toespraak leest waarin hij dat zei, zie je dat hij bedoelde dat de Sovjet-Unie er zelf niet had moeten zijn. Het is een feit dat de val van de SU Rusland veel ongeluk heeft gebracht. Het land raakte bankroet en kwam in grote chaos terecht.”

Poetin wil voor de derde keer president worden. Is dat omdat hij de macht niet kan loslaten?

„Dat is het beeld dat de Amerikaanse propagandamedia schetsen. De media in de VS zijn niet meer zo goed en onafhankelijk als in de jaren zestig. Er is slechts een liberale geest die Amerika wil beïnvloeden. Dit miskent een spirituele geest op de achtergrond.”

Waarom geeft hij zo weinig ruimte aan de oppositie?

„Hij is een kruisridder die zijn familie beschermt. Hij vecht tegen iedereen die Rusland kwaad wil doen. Tegelijk doet hij zo veel mogelijk om de verkiezingen eerlijk te maken. Ook is hij altijd in de weer om de corruptie te bestrijden, in weerwil van wat mensen daarover zeggen.

Poetin is zeker bereid om met de oppositie te praten. Het punt is alleen dat zij niet direct met hem wil spreken.”

Toch wekt het Kremlin de indruk dat het alle georganiseerde oppositie tegenwerkt en registratie van partijen en kandidaten frustreert.

„Als mensen klagen over het Kremlin is dat meestal omdat ze iets fout doen. Dat neemt niet weg dat ambtenaren in het Kremlin ook hun eigen belangen hebben. Daar gaat natuurlijk wel eens iets fout.”

Hoe interpreteert u de klachten over grootschalige verkiezingsfraude bij de parlementsverkiezingen in december?

„Dat beeld is wel erg overdreven. Ik ben me slechts bewust van één geval van fraude. Dat wordt goed aangepakt.

Te midden van al die berichtgeving over vermeende fraude in Rusland vraag ik me altijd af: Waarom horen we zo weinig over verkiezingsproblemen in Amerika? Volgens mij is de bericht­geving hierover selectief.”

Hoe Russisch bent u inmiddels zelf?

„Ik ga regelmatig terug en zou er graag permanent wonen. Twee jaar geleden ben ik ook overgestapt naar de Russisch-Orthodoxe Kerk. Daar wacht ik momenteel op mijn doop.

Ik ben opgegroeid in de Rooms-Katholieke Kerk en heb zelfs een tijd de priesteropleiding gevolgd. Maar ik vind het orthodoxe geloof veel mooier en aantrekkelijker. De Roomse Kerk verandert steeds, maar dat hoort eigenlijk niet. De Orthodoxe Kerk is net als een rots; die krijg je niet van zijn plaats.”

Klik hier voor de weblog van Xavier Lerma.