Dordt

Zoals Maarten Wisse deze week in deze krant suggereerde had ik wat de wil betreft beter kunnen kiezen voor een formulering die aansluit bij de Dordtse Leerregels. Terug naar het gezag van Dordt. Dat is altijd veilig. Hoe dichter bij Dordt, hoe beter het wordt. Dat gebruik van grote woorden in teksten is een soort jeugdige onbezonnenheid die ik nog wel eens hoop kwijt te raken, als de grijze haren echt doorbreken.

Verder, ik kan me ook nog wel voorstellen dat je een verband legt tussen mijn essay en huiselijk geweld als je met een dijk van een vooroordeel over gehoorzaamheid en gezag aan zo’n artikel begint. Maar wie werkelijk wilde luisteren naar wat ik te zeggen had, kan daarover niet in verwarring geraakt zijn. Ook ik verafschuw –heb je weer zo’n woord– macht en heerszucht in de opvoeding. De liefde is het centrale begrip. Om dat mee te krijgen, hoefde je echt niet tussen de regels door te lezen.

Onzorgvuldig

Mijn excuses reserveer ik voor die ene moeder die via e-mail heeft gereageerd. En voor al die andere moeders en vaders die deze mail ook wel hadden willen schrijven. Ze reageert op de passage waarin ik suggereer dat het centraal stellen van de individuele ontwikkeling van het kind bij ongewenst gedrag al snel leidt tot een medische benadering, een labelen in diverse lettercombinaties, waarbij „de D van disorder altijd paraat is.” Hier haar reactie:

„Helaas is in ons gezin de D in vier varianten aanwezig en ik kan je verzekeren dat dat niet ligt aan gebrek aan gezag of orde en ook niet aan gebrek aan liefde. Eerder is het zo dat we complimenten kregen dat het nog zo lang draaglijk was gebleven door een duidelijke opvoeding.

Als impulsen van binnenuit zo sterk blijken dat ze niet met de gebruikelijke methoden zijn te beheersen, of als bepaalde dingen gewoon niet lukken ondanks alle hulp, ben je dolgelukkig als je kind een D’tje toegewezen krijgt, waardoor medicatie mogelijk wordt of waardoor je zicht krijgt op de specifieke aanpak die nodig is.

Vergeet niet dat er een grote erfelijke factor meespeelt, waardoor nogal eens ouders met een D, kinderen met een D moeten opvoeden. En al te veel rafeltjes in een gezin maken dat het behoorlijk kan gaan schuren!

Eigenlijk denk ik dat je dat allemaal best weet en het ook niet vervelend bedoeld hebt, maar ik merkte dat bij mij een gevoel van miskenning opborrelde. Alsof wij er beter aan hadden gedaan geen label te vragen en gewoon ons gezag op de goede manier hadden moeten uitoefenen. In een column kun je zaken prima op scherp zetten, maar naar mijn mening had je in dit geval wat zorgvuldiger moeten formuleren. Er kan achter een label heel veel (gezins)leed schuilgaan. Er wordt niet voor niets gesproken over een soort rouwproces bij mensen die op latere leeftijd een label krijgen, maar dan wel bij de brokstukken van hun leven staan zonder ooit te hebben begrepen waardoor alles mislukte.”

Ze heeft gelijk. Het was erg onzorgvuldig. En ik schaam me erover dat ik veel ouders, die het toch al niet gemakkelijk hebben, over deze ene kam heb geschoren. Dat had niet gemoeten.

Rugzakje

Dat laat onverlet dat hier een probleem zit. Ik ervaar dit als een dilemma. Het dilemma van een brief die op zich niet slecht is, maar door de verkeerde brievenbus glijdt. Dat gebeurt vaker, zeker als de boodschap in de massa wordt gedropt.

Dominees herkennen het probleem. Ze roepen de gemeente op tot zelfonderzoek. De boodschap valt op de deurmat van een geestelijke beroepstwijfelaar, terwijl de zelfverzekerde schijnchristen het pakketje zonder na te denken bij het oud papier legt.

Ik ga erover nadenken hoe ik dit ”te-probleem” nog eens woorden kan geven, zonder mensen te kwetsen. Het is een te-probleem. Te kleine marges voor wat wij normaal vinden in onze therapeutische samenleving, te weinig oog voor variatie in persoonlijkheidsdynamiek bij kinderen, te veel invloed van economische belangen in dit hulpverleningscircuit, te weinig zicht op wat het met de identiteit en de ontwikkeling van een kind doet als het een officiële diagnose krijgt, te grote verwachting van maakbaarheid van gedrag, te weinig vertrouwen in een natuurlijke ontwikkeling van kinderen.

Voorlopig stop ik alles maar even in mijn rugzakje, voordat ook dat verdwenen is.

Reageren? welbeschouwd@refdag.nl