De informatievoorziening over prins Friso is summier. De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) meldt weinig tot niets. Is dat een goede aanpak?

De RVD heeft de taak voorlichting te geven over leden van het koninklijk huis, niet over de koninklijke familie. Prins Friso en prinses Mabel vallen sinds hun huwelijk niet meer onder het koninklijk huis. We weten niet waarom de RVD überhaupt mededelingen heeft gedaan en er niet op heeft aangedrongen dat prinses Mabel een eigen voorlichter inschakelde.

Bestaat de ’informatiehonger’ wel? Of slechts in het hoofd van journalisten?

Informatiehonger is een zesde zintuig. Dat hebben mensen spontaan. Wel lijkt het zo dat veel mensen de afgelopen week wel zijn gaan nadenken over de vraag waar het recht op informatie ophoudt en waar het recht op het privéleven begint. Het ongevraagd filmen door het VUmc van patiënten op de eerste hulp maakt het debat over de privacy in de 24/7-mediamaatschappij alleen maar nijpender. Wie de zwijgzame houding tegenover de media van prinses Mabel wil begrijpen, zou op internet de rede kunnen nalezen die zij hield op 5 mei 2006, de Van Randwijklezing ’In vrijheid blijven geloven’. Daarin hekelt zij de mediacratie waarin het privéleven ’koopwaar wordt, een gebruiksartikel waarmee anderen geld verdienen’. Het is dus niet uitgesloten dat de schaarse mededelingen van de RVD gedaan zijn tegen haar wens in.

Neurochirurg Kees Tulleken vond het vreemd dat de RVD niets zei over de toestand van Friso. Zijn vrouw Jannetje Koelewijn, journaliste bij NRC, bracht de informatie naar buiten. Wat vindt u daarvan?

Dat de media over dit spectaculaire ongeluk van prins Friso willen berichten, is normaal. Dat veel mensen ook weer boos worden op de hoeveelheid en de aard van sommige berichtgeving vloeit misschien ook voort uit het feit dat ze zich ook enigszins schamen voor hun eigen nieuwshonger en misschien uit de onmacht die volgt op het denken over de grenzen tussen openbaarheid en privézaken in onze big-brothermaatschappij. De woede op de berichtgeving door NRC Handelsblad en nu over de stiekeme camera’s in het VUmc, vloeit waarschijnlijk voort uit de psychologische en morele paniek: ik wil zelf alles zien en weten, maar vind het eigenlijk moreel niet juist, en zelf zou ik alle recht op privacy willen behouden in een dergelijk geval. De zelfhaat projecteert zich dan op de boodschapper, NRC Handelsblad, of de eerste de beste instantie die als dader kan worden aangewezen, zoals het VUmc.

Wat zou u adviseren over de informatievoorziening?

Mijn advies zou zijn geweest: elke dag op een vast tijdstip een woordvoerder in Innsbruck iets laten zeggen. Maar nu is de afgelopen week - van prins Friso tot VUmc - wel een leerzaam weekje geweest voor ons besef wat de risico’s zijn van het leven in een maatschappij waarin alles gefilmd wordt, namelijk het verlies van de menselijke waardigheid. Die bestaat namelijk ook uit het recht om met rust gelaten te worden.