Kerk & religie

Dordtse Augustijnenkerk: Evangelie in de stad

DORDRECHT – Augustijner monniken kregen in 1256 van paus Alexander IV de opdracht zich in de steden te vestigen en daar het Evangelie te verkondigen. Meer dan 800 jaar later is de Augustijnenkerk te Dordrecht nog steeds een centrum van activiteiten en evangelisatie.

Reinald Molenaar
17 February 2012 11:44Gewijzigd op 14 November 2020 19:26
De Dordtse Augustijnenkerk vanuit de lucht, met het gebied dat tot het kloostercomplex behoorde. Foto Cees Schilthuizen
De Dordtse Augustijnenkerk vanuit de lucht, met het gebied dat tot het kloostercomplex behoorde. Foto Cees Schilthuizen

Het echtpaar De Boon zette zich de afgelopen 25 jaar als vrijwilliger in om de voormalige kloosterkerk in het centrum van de stad op de kaart te zetten. Inmiddels zijn beiden de zeventig gepasseerd en houden ze het voor gezien.

Niet alleen het historische verhaal moest al die jaren worden verteld, er werd ook geëvangeliseerd. „Evangelisatie stond juist voorop”, aldus A. de Boon, die jarenlang evangelisatieouderling was in de Gereformeerde Bondswijkgemeente 2.

Het evangelisatiewerk begon allemaal op een zaterdag in 1985 met een spelletjesmiddag in de Hof, waar eens de binnentuin van het augustijnenklooster was. Alle kinderen uit de buurt waren uitgenodigd. „Er moesten pannen uit het schippers­internaat komen om pannenkoeken voor al die kinderen te kunnen bakken”, zegt mevrouw De Boon. Aansluitend werd die avond de eerste openhuisdienst gehouden.

Sinds de restauratie in 1996 is de kerk iedere zaterdag open voor publiek. Niet alle bezoekers staan echter open voor de Bijbelse boodschap. „Het is belangrijk dat je er bent”, zegt De Boon. „En dat mensen iets kunnen meenemen ter overdenking. Op die manier werkt evangelisatie soms veel verder door dan je denkt. En je moet jezelf kwetsbaar durven opstellen als mensen hun vragen hebben bij de kerk en alles wat daarbij hoort. Er kwam eens een opgeschoten Amsterdamse jongen in de kerk die niets met de Bijbel en God te maken wilde hebben. Toen ik hem vertelde over het grafschrift tegenover de preekstoel, bleef dat bij hem hangen. Later belde hij me of hij met negen vrienden langs kon komen om het verhaal nog eens te horen.”

Om het gesprek met bezoekers te kunnen openen, maakte De Boon een powerpointpresentatie met 128 spreekwijzen en gezegden uit de Bijbel. De Bijbelse vindplaats en een foto bij iedere tekst completeren het geheel. „Mensen blijven meestal even kijken naar de projectie, en ze reageren op wat er voorbij komt. Dat levert vaak gesprekken op.”

Woensdagavond werden de nieuwe vrijwilligers voor de zaterdagopenstelling –zo’n veertig– via een beamerpresentatie ‘rondgeleid’ door de Dordtse historicus H. A. van Duinen. Niet alleen de kerk, maar het hele voormalige kloostercomplex betrok Van Duinen in zijn voorlichting. „Het unieke van de Augustijnenkerk en de ernaast gelegen Hof is dat het van alle zestien middeleeuwse augustijnen­kloosters in de noordelijke en de zuidelijke Nederlanden het enige complex is waar delen van overgebleven zijn. Ook was het een van de meest vooraanstaande augustijnenkloosters. De augustijnen in Dordrecht waren geleerde mannen, die op bevel van paus Alexander IV het Evangelie in de volkstaal verkondigden. Ook adviseerden zij de regering van de stad.” Dat de opdracht van de paus succes had, blijkt wel uit de kerkuitbreiding die omstreeks 1450 plaatshad. „Op dat moment was de toeloop van publiek zo groot dat de kerk uitgebreid moest worden.”

Na 1572 verdwenen de monniken. De kerk werd protestants, en de bijgebouwen kregen andere bestemmingen. Zo werd in de Hof in 1572 de eerste vrije Statenvergadering van Holland en West-Friesland gehouden, waarop onder andere besloten werd tot de vrijheid van godsdienst. „Na 1572 logeerde de hofhouding van Willem van Oranje in de Hof. Vaak wordt er gedacht dat de prins alleen op zijn paard naar Dordrecht kwam, maar zijn gevolg bestond uit tientallen personen. De prins zelf verbleef in de Berckenpoort”, zegt Van Duinen. De kloostertuin bleef na het cruciale jaar intact. „Volgens archiefgegevens was het vruchtgebruik onder meer voor de koster van de kerk.”

De Augustijnenkerk komt –samen met de Grote Kerk en de Nieuwkerk te Dordrecht– ook ter sprake in de cursus ”Dordtologie” die Van Duinen samen met elf andere deskundigen geeft. Een cursus over de geschiedenis van de stad. Hierdoor zijn er inmiddels ruim 200 dordtologen in de Merwestad.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer