Egyptenaren te druk met werk en eten om te staken
CAÏRO – Politieke groeperingen, vakbonden en onderwijsinstellingen in Egypte hadden vorige week opgeroepen tot een grote staking, zaterdag, om de onmiddellijke overdracht van de macht aan het burgerlijk gezag te eisen. De meeste Egyptenaren bleken er echter weinig voor te voelen om het werk neer te leggen.
De geplande betoging viel samen met de eerste verjaardag van de revolutie op 11 februari. Precies een jaar geleden werd op die dag oud-president Mubarak verdreven. Gisteren, de eerste dag van de nieuwe werkweek, werd er slechts bij een gering aantal bedrijven gestaakt.
De militaire machthebbers (SCAF) maakten zich grote zorgen over de aangekondigde landelijke stakingsgolf. Vrijdagavond zonden de militairen daarom via de Egyptische staatstelevisie een boodschap uit. Daarin werden de Egyptenaren, die niet van plan waren te gaan staken, al bij voorbaat bedankt. En anderen werd opgeroepen dit goede voorbeeld te volgen.
Er circuleren veel tegenstrijdige berichten over stakingen in de publieke sector. Volgens het Centrum voor Vakbonden en Werknemers hebben medewerkers en bestuurders van de metro in Caïro zaterdag een langzaamaanactie gehouden. Maar de minister van Verkeer verklaarde zaterdag dat het openbaar vervoer normaal functioneerde.
Werknemers van de internationale luchthaven van Caïro hebben in ieder geval niet meegedaan aan de nationale staking, net zomin als de werknemers van het Suezkanaal. Ook bij grote fabrieken is niet gestaakt. Alleen in Opper-Egypte en in de Nijldelta lag de productie in een paar fabrieken stil.
De actie vond bovendien enige weerklank bij scholieren en studenten. Enkele honderden studenten van verscheidene universiteiten, zoals de universiteit van Caïro, de Ains Shamsuniversiteit, de universiteit van Alexandrië en de Assiutuniversiteit, hielden zaterdag marsen tegen het militair bewind. Studenten van acht verschillende middelbare scholen gingen bovendien samen met een aantal leerkrachten en ouders de straat op om te protesteren tegen de Opperste Raad van de Strijdkrachten.
Toch is dit allemaal veel minder dan verwacht. Niet minder dan dertig universitaire studentenverenigingen hadden eerder aangekondigd deel te nemen aan de staking. Maar die gaven bij nader inzien toch de voorkeur aan een vrije zaterdag.
De oproep van politieke en revolutionaire groeperingen tot burgerlijke ongehoorzaamheid leidde de afgelopen week tot controverse met de moslimbroederschap, de salafisten en de Koptische Kerk, die zich fel tegen het plan keerden.
Volgens tegenstanders van de acties schaden de stakingen de toch al beroerde economie van Egypte. Het toerisme is grotendeels tot stilstand gekomen. Volgens de contrarevolutionairen heeft de revolutie de nationale economie op de rand van de afgrond gebracht. In combinatie met de afwezigheid van politie op straat laat de veiligheid in bijna het hele land te wensen over.
Halverwege de vorige week verschenen er plots militaire troepen en tanks in de straten om de veiligheid op straat te garanderen. Alle tanks waren voorzien met de tekst: ”Het leger en het volk zijn een”. Het leger gaf aan ieders eigendommen, alsook de belangrijkste wegen te willen beveiligen.
Het is overduidelijk een charmeoffensief, maar of het nog zoden aan de dijk zet? Op het Tahrirplein maken de demonstranten zich zorgen over de vele doden die zijn gevallen tijdens de gevechten met ordetroepen gedurende de laatste weken. Het ministerie van Binnenlandse Zaken beweert dat er niet met scherp is geschoten, maar in enkele mortuaria liggen zeker tien doden. Onderzoek heeft aangetoond dat ze door kogels om het leven zijn gekomen. Volgens een rapport van de vereniging van oogartsen hebben zeker vijftig demonstranten zwaar oogletsel opgelopen tijdens de jongste gevechten.
Te midden van alle economische en politiek strijd stemmen de Egyptenaren de komende dagen in een tweede fase voor de zogenoemde Shuraraad, een raadgevend orgaan. Tijdens een eerdere ronde, op 29 januari, verzekerde de Partij voor Vrijheid en Rechtvaardigheidpartij van de moslimbroeders zich wederom van de meeste zetels, op de voet gevolgd door de salafistische Nurpartij. Samen zijn de partijen goed voor ruim 60 zetels. De liberale partijen wisten niet meer dan 17 zetels te behalen.
Het heeft er alle schijn van dat de meerderheid van de Egyptenaren anderen zaken dan stakingen aan het hoofd heeft. De werkloosheid stijgt met de dag, de voedselprijzen rijzen de pan uit, het gas raakt op en de onveiligheid maakt de mensen bang. Werk en eten, dat is de grootste zorg. Stakingen die de economie nog verder in gevaar brengen kunnen daarom voorlopig niet op veel steun rekenen.