Tien monarchieën over
- Aan het begin van de twintigste eeuw was bijna elk land in Europa nog een monarchie. Alleen Zwitserland en Frankrijk waren republieken. Nu zijn er, Nederland meegerekend, nog slechts tien monarchieën over.
De langstzittende en ongetwijfeld meest besproken koninklijke familie is die van Groot-Brittannië, waar sinds 1952 koningin Elizabeth II de scepter zwaait. De afgelopen jaren werd de familie geplaagd door schandalen en tegenslagen. Zo liepen in korte tijd de ’sprookjeshuwelijken’ van de twee oudste zoons van de koningin op de klippen.
Het gedrag van kroonprins Charles, vooral zijn buitenechtelijke relatie met Camilla Parker-Bowles en de daarop volgende scheiding van prinses Diana, heeft de populariteit van het Britse vorstenhuis geen goed gedaan. Die van Charles’ zonen William en Harry kent echter haast geen grenzen, zeker sinds de dood van hun moeder. Prinses Diana kwam in september 1997 om het leven door een verkeersongeluk in Parijs.
Het vorstenhuis van Monaco biedt de boulevardbladen bijna net zo veel stof tot schrijven als het Britse. Prins Rainier wordt een dagje ouder, maar zijn kinderen weten keer op keer de roddelpers te halen met hun onstuimige liefdesleven en mondaine levensstijl, vooral de prinsessen Caroline en Stéphanie. Maar ook kroonprins Albert laat zich wat dit betreft niet onbetuigd.
De leden van het Belgische koningshuis houden zich een stuk rustiger dan die van het Britse en het Monegaskische. Sinds de dood van de populaire koning Boudewijn bezet diens broer Albert II de troon, geflankeerd door koningin Paola. In Spanje werd de monarchie in 1931 opgeheven. De Spaanse burgeroorlog en het daarop volgende schrikbewind van generalissimo Franco brachten de Spanjaarden tot het inzicht dat een republiek ook niet zaligmakend is. Na de dood van Franco in 1975 werd de monarchie in ere hersteld. Juan Carlos van Bourbon werd koning, zijn vrouw Sofía koningin. Hun zoon Felipe is sinds kort weer vrijgezel.
Haakon is de zoon van koning Harald V en koningin Sonja. Prinses Mette-Marit was omstreden in Noorwegen wegens haar wilde verleden. Zij heeft al een kind uit een eerdere relatie met een veroordeelde drugsdealer. Uiteindelijk vond de Noorse regering dat toch niet erg genoeg om het huwelijk tegen te houden.
Scandinavië kent naast Noorwegen nog twee monarchieën, waarvan die van Denemarken de oudste is. Denemarken heeft, net als Nederland, alleen een koningin, Margrethe II. Haar echtgenoot Henrik heeft geen koningstitel. Het Deense koninklijke paar heeft twee zoons, kroonprins Frederik en prins Joachim.
Het Zweedse koningshuis stamt af van een Franse maarschalk uit het leger van Napoleon, Jean-Baptiste Bernadotte, en is derhalve niet van adellijke afkomst. Bernadotte werd in 1810 aangewezen als opvolger van de kinderloze koning Karel XIII en besteeg de troon in 1818. Momenteel zitten koning Karl Gustaf en koningin Silvia op de troon. Hun dochter Victoria is kroonprinses, de enige in Europa. Veel onbekendere vorstenhuizen zijn die van Luxemburg en Liechtenstein. In Luxemburg is groothertog Henri staatshoofd, in Liechtenstein prins Hans-Adam. De kroonprinsen van deze ministaatjes zijn respectievelijk Guillaume en Alois.
Een triest verhaal is het einde van de Portugese monarchie. In 1908 werden koning Carlos en zijn zoon kroonprins Luiz Felippe tijdens een rijtoer door Lissabon vermoord. Luiz Felippe was even koning, maar maakte dat slechts in comateuze toestand mee. Twee jaar na de aanslag werd de republiek uitgeroepen. De koninklijke familie, verwant aan de Britse prins-gemaal Albert van Saksen-Coburg-Gotha, week uit naar Engeland.