VN-hof blokkeert claims nazislachtoffers
DEN HAAG (ANP) – Duitsland hoeft geen schadevergoedingen te betalen aan Italiaanse slachtoffers van het nazibewind in de Tweede Wereldoorlog. Dat volgt uit een uitspraak die het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag vrijdag deed.
Het hoogste hof van de Verenigde Naties sprak zich uit over een klacht die Duitsland in 2008 indiende tegen Italië. Berlijn stapte naar het ICJ nadat de Hoge Raad in Italië had bepaald dat Italiaanse rechters bevoegd zijn inzake schadeclaims van landgenoten die tijdens de Tweede Wereldoorlog als dwangarbeiders naar Duitsland zijn gedeporteerd.
Berlijn vond dat de Italiaanse Hoge Raad daarmee het eeuwenoude beginsel van immuniteit van soevereine staten schond. De rechters van het ICJ namen die redenering vrijdag over. Tegen de bindende uitspraak is geen beroep mogelijk.
Volgens het ICJ is de immuniteit van staten een van de „fundamentele beginselen van de internationale rechtsorde.” Eventuele schadeclaims worden na een oorlog afgehandeld in onderhandelingen tussen regeringen. Er is in het volkenrecht geen basis voor individuele schadeclaims. Sinds de jaren ’50 keerde Duitsland miljarden dollars uit aan slachtoffers van de nazi’s.
De rechters van het Internationaal Gerechtshof betreuren het dat veel Italiaanse oorlogsslachtoffers nog geen compensatie hebben gekregen en wijzen erop dat Berlijn en Rome daar verder over kunnen onderhandelen. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Guido Westerwelle is blij met de uitspraak van het ICJ. Die zou „juridische duidelijkheid” hebben gecreëerd. Voor de liberale bewindsman gaat het er echter uitdrukkelijk niet om de Duitse verantwoordelijkheid voor misdaden tijdens de Tweede Wereldoorlog te „relativeren.”
Volgens Westerwelle was de zaak bij het ICJ „niet gericht tegen de slachtoffers” van het nazisme. Duitsland heeft zijn historische verantwoordelijkheid altijd geaccepteerd, aldus de bewindsman. Westerwelles Italiaanse ambtgenoot Giulio Terzi „respecteert” de uitspraak, ook al komt die niet overeen met de positie van Rome.
De linkse oppositiepartij Die Linke in Duitsland reageerde furieus. De regering toont volgens Die Linke een „cynische minachting” voor slachtoffers van het nazibewind door „zonder scrupules” compensatie te weigeren. Er moeten alsnog op humanitaire basis herstelbetalingen worden aangeboden, aldus Die Linke.
