Onder autoliefhebbers ontstaan regelmatig felle discussies over welk type olie in een bepaald automodel gebruikt moet worden. De een houdt trouw vast aan wat de autofabrikant in het originele instructieboekje voorschrijft, maar gaat daarmee tegelijk voorbij aan de ontwikkelingen die smeermiddelen sinds het afleveren van de auto hebben doorgemaakt. De ander volgt juist die laatste stand van zaken, maar krijgt weer tegengas van de trouwe aanhangers van de originele varianten. Wat is wijsheid?

Wie zich in motorolie gaat verdiepen, komt er snel achter dat er niet één oliesoort per verbrandingsmotor is die als juiste oplossing kan worden gezien. Waarom is motorolie in een motor nodig?

Als twee metalen oppervlaktes over elkaar heen bewegen, ontstaat er wrijving en die zorgt weer voor slijtage. In een motor gebeurt er niets anders: de zuigers schuiven in de cilinderbussen op en neer, de krukas draait en dat geldt ook voor de nokkenassen en andere onderdelen. Veel metalen onderdelen zouden zonder tussenkomst van smeerolie binnen de kortste keren zo hard slijten dat de motor vrijwel acuut kapot draait.

Wie olie gaat aanschaffen, ziet op de flacons een codering zoals 5W-50 of 10W-40. Dat zijn officiële normen die staan voor de viscositeit, zeg maar de stroperigheid of vloeibaarheid van de olie. Het achterste getal is een volgens officiële normen vastgestelde viscositeit op de voorgeschreven bedrijfstemperatuur van een motor. Warme olie is immers vloeibaarder dan koude. Juist daarvoor dient het eerste getal gevolgd door een W, duidend op de viscositeit bij koude motor onder winterse omstandigheden. Enkele decennia terug werd vooral in koude streken voor het invallen van de vorst van motorolie gewisseld. Dat garandeerde onder extreme omstandigheden een voldoende vloeibare motorolie om probleemloos te kunnen starten en direct vanaf dat moment een goede smering te verkrijgen.

Intussen zijn de motoroliën zo ontwikkeld dat zeker in ons land een en dezelfde olie het hele jaar door gebruikt kan worden. Door de sterk toegenomen kwaliteit van de olie behoudt deze langer de juiste eigenschappen. Want behalve voor het smeren van de motor wordt de olie ook gebruikt om de motor te koelen. Belangrijk in dit kader om te weten is dat het overgrote deel van de in de motor aanwezige olie juist daarvoor wordt ingezet.

Maar welke olie is nu voor een specifieke motor het meest geschikt? Veel consumenten brengen de auto naar de garage voor het olieverversen en zullen ervan uitgaan dat de monteur de juiste olie gebruikt. Voor iedere auto is er sprake van een spectrum van motoroliën die geschikt zijn, waarbij er beslist verschil zit tussen goed en uitstekend.

De manier waarop de auto wordt gebruikt, is van invloed op de keuze van de juiste motorolie. Een privépersoon die met zijn of haar auto per jaar zo’n 10.000 kilometer rijdt en ieder jaar de auto keurig een beurtje laat geven inclusief olie, die hoeft niet de meest moderne en tegelijk vaak ook dure olie te kopen. Daartegenover staat de zakelijke veelrijder die 25.000 kilometer of veel meer in twaalf maanden aflegt. Nu gaat het in zo’n geval vaak om relatief nieuwe auto’s die volgens voorschrift bij de dealer worden onderhouden, onder regie van de leasemaatschappij.

Maar juist bij deze moderne auto’s doet zich steeds vaker een olieprobleem voor. Er zijn oliesoorten die zo verfijnd zijn dat ze wel 60.000 kilometer mee kunnen. En alhoewel moderne automotoren zeer weinig olie verbruiken, kan het binnen die 60.000 kilometer noodzakelijk zijn olie bij te vullen.

Het is in de eerste plaats verstandig het olieniveau geregeld te controleren of dat te laten doen. Als olie moet worden bijgevuld, is het van het allergrootste belang dat hiervoor exact dezelfde olie wordt gebruikt die al in de motor zit. Doet men dat niet, dan gaat alleen door het bijvullen de gemiddelde kwaliteit van de totale oliehoeveelheid in het motorblok dusdanig achteruit dat het verversingsinterval meteen terugzakt naar de meer gebruikelijke 20.000 of 30.000 kilometer.

Het is ongeacht gebruik of leeftijd van een auto van belang eens bij de garage na te vragen welke oliesoort in de auto wordt toegepast bij vervanging. Hoe geavanceerder de olie, hoe duurder. Sommige motoren vragen zeer specifieke oliesoorten, zoals een wat oudere diesel met zogenaamde pompverstuiver, een hoogtoerige machine in een sportwagen of een uitzonderlijk geval als de Honda Civic Hybrid, die een zeer vloeibare olie heeft die al snel na het starten mede zorgt voor een lage wrijving en dus een laag brandstofverbruik.

Goede olie is wel degelijk van invloed op de levensduur van de motor. De automobilist doet er verstandig aan de motor ’s morgens bij wegrijden eerst een kilometer of tien goed warm te rijden, voordat de maximale prestaties worden aangesproken. Daarvan profiteert ook de olie in de versnellingsbak die weer volledig andere eigenschappen heeft.

Op internet zijn er handige hulpmiddelen te vinden in de zoektocht naar de juiste olie. Op de homepage van Kroon Oil (kroonoil.nl) staat bijvoorbeeld een geel vlak waarop het eigen kenteken kan worden ingetoetst. Daarna volgt direct een advies over de geschiktste oliesoort en een of twee alternatieven.