Republikeinen hebben nog geen winnaar in huis
DES MOINES – De Republikeinse voorverkiezingen gaan dinsdag in Iowa van start. De uitslag van die stemming is een eerste indicatie voor wie het eind dit jaar tegen president Obama mag opnemen.
Het Republikeinse kamp is verdeeld. Er springt vooralsnog geen kandidaat uit die enige serieuze kans maakt om Barack Obama in november serieus naar de kroon te steken.
En dat is nog mild uitgedrukt, vond ds. Jeff Mullen zondag tijdens een kerkdienst in Des Moines, de hoofdstad van de staat Iowa, waar dinsdag de eerste Republikeinse voorverkiezing van start gaat. „Er is bepaald geen volmaakte kandidaat”, hield de predikant zijn gehoor in een voornamelijk door Republikeinen bewoonde buitenwijk voor. „De vraag is met welke gebreken je kunt leven.”
Gebreken zijn er genoeg. Neem Rick Perry. De gouverneur van Texas leek na zijn kandidaatstelling een rijzende ster aan het Republikeinse firmament. Diverse missers tijdens publieke debatten deden zijn scores in de opiniepeilingen echter aanzienlijk dalen. In Iowa gaat niemand ervan uit dat Perry dinsdag als overwinnaar uit de bus komt.
De mormoonse kandidaat Mitt Romney doet het tot nu toe het best in de statistieken, zowel in Iowa als landelijk. Peilingen wijzen uit dat Romney dinsdag op een kwart van de stemmen kan rekenen, op de voet gevolgd door Ron Paul met 22 procent. Die cijfers zijn echter relatief, want bijna de helft van de inwoners van Iowa heeft nog niet besloten op wie ze gaan stemmen.
Mogelijk komt Rick Santorum dinsdag als lachende derde uit de bus. De voormalige senator voor Pennsylvania is de afgelopen weken opmerkelijk snel geklommen in de peilingen. Volgens de krant Des Moines Register maakt Santorum kans op minimaal 15 procent van de stemmen en stijgt zijn populariteit nog steeds. Zijn grootste probleem is echter dat hij niet over de kapitalen beschikt die kandidaten als Romney en Perry kunnen uitgeven.
Zoals gebruikelijk zullen de Amerikanen in Iowa dinsdag vooral afgaan op het gevoel dat zij bij de persoonlijkheid van een kandidaat hebben. Want qua opvattingen vertonen de deelnemers aan de voorverkiezingen niet zo bar veel verschillen.
Stuk voor stuk staan zij –geheel in de Republikeinse traditie– voor een terugtredende overheid en een reductie van de staatsuitgaven. Ook belastingverlaging staat bij alle kandidaten hoog op het lijstje van maatregelen die zij als president van de Verenigde Staten zouden nemen – eveneens een typisch Republikeinse gedachte. Ron Paul gaat zelfs zo ver dat hij belooft elke begroting die niet in evenwicht is te blokkeren. Ook pleit hij voor een totale afschaffing van de inkomsten- en vermogensbelasting.
Snoeien in de overheidsuitgaven is niet het enige wat de Republikeinse kandidaten bindt. Terugdraaien van de omstre- den hervorming van de gezondheidszorg staat ook bij allen hoog op de agenda.
President Obama loste in 2010 een belangrijke verkiezingsbelofte in door een verplichte ziektekostenverzekering voor alle Amerikanen in te voeren en een plan te lanceren dat voorziet in een aanzienlijke verbetering van de kwaliteit en efficiency van de Amerikaanse gezondheidszorg.
De overheidsinmenging in de privacy van patiënten is de Republikeinse kandidaten de grootste doorn in het oog. Maar er is meer. Critici verwijten Obama dat zijn herstructurering van de gezondheidszorg ook de financieringsmogelijkheden voor abortussen heeft verruimd.
Michele Bachmann, die fel tegen afbreking van de zwangerschap is, verklaarde dan ook dat haar eerste daad als staatshoofd het terugdraaien van de hervorming van de gezondheidszorg zal zijn. Ook is de Amerikaanse politica van plan het homohuwelijk op alle mogelijke manieren te dwarsbomen.
Illegale immigratie is vanouds ook een belangrijk twistpunt tussen Democraten en Republikeinen. De Republikeinse kandidaten zagen zich daarom genoodzaakt daar ferme uitspraken over te doen. Rick Perry stelt voor om duizenden Amerikaanse militairen langs de grens met Mexico te stationeren om ervoor te zorgen dat geen illegale immigrant meer de VS binnen komt.
Kandidaat Jon Huntsman gaat nog wat verder. Als het aan hem ligt worden alle naar schatting 12 miljoen illegalen in de Verenigde Staten gedeporteerd. Michele Bachman bepleit de bouw van een hek langs de volledige grens tussen de VS en Mexico.
Over de grote thema’s in de Amerikaanse politiek zijn de Republikeinse kandidaten het wel grotendeels eens. Veel zal dinsdag dan ook afhangen van persoonlijkheid en uitstraling.
Overigens is Iowa slechts een eerste test. Zo doet Mitt Romney het veel beter in de staten die na Iowa aan de beurt zijn. Hij staat in New Hampshire, de tweede staat in de reeks voorverkiezingen van de partij, ruim aan kop met 36 procent.