Dat maakte aartsbisschop dr. W. J. Eijk, voorzitter van de Nederlandse Bisschoppenconferentie, vrijdagmiddag tijdens een persconferentie in Zeist bekend. Hij reageerde op het eerder die dag verschenen rapport van een commissie onder leiding van oud-minister Wim Deetman (CDA), die onderzoek deed naar seksueel misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk. Daaruit bleek onder meer dat rooms-katholieke geestelijken in de periode 1945-1985 tussen 10.000 en 20.000 minderjarigen seksueel hebben misbruikt. De kerkleiding wist van het misbruik af, maar schoot ernstig tekort in de hulp aan slachtoffers.

Volgens Eijk is de kerk niet zorgvuldig omgegaan met kinderen en jongeren. „Niet alleen de daders treft blaam maar ook kerkelijke gezagsdragers die niet accuraat hebben gehandeld en niet in het belang van en de zorg voor het slachtoffer voorop stelden. Wij betuigen onze spijt voor het misbruik.”

De Rooms-Katholieke Kerk biedt de slachtoffers „oprecht excuses” aan. Het misbruik staat haaks op de waardigheid van de menselijke persoon en het Evangelie, aldus de aartsbisschop van Utrecht.

De bisschoppen en de Konferentie Nederlandse Religieuzen (KNR), de koepelorganisatie van religieuze ordes, congregaties, abdijen, kloosters, beloofden zich te zullen inzetten om de slachtoffers recht te doen, hun eer te herstellen „en hun wonden zo goed mogelijk helpen te genezen.” De kerk gaat de hulpverlening verbeteren en wil daar slachtoffers bij betrekken. Daarnaast gaat de kerk seksueel misbruik beter bespreekbaar maken.

De Rooms-Katholieke Kerk heeft al een financiële regeling voor mensen die als minderjarige slachtoffer zijn geworden van misbruik. De schadevergoeding varieert al naar gelang de ernst van 5000 tot 100.000 euro. Eijk zegde toe dat de kerk alle compensaties die worden toegekend, zal betalen.

De onderzoekscommissie van Deetman ontving in totaal 1795 meldingen over seksueel misbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Die leidden tot ongeveer 800 namen van plegers in bisdommen, ordes en congregaties. Van deze personen is bekend dat er nog minstens 105 in leven zijn. Een deel van hen is nog in functie. Klachten over deze geestelijken worden met voorrang behandeld, aldus Eijk. Als er een vermoeden bestaat dat een geestelijke misbruik heeft gepleegd, mag hij niet langer de eucharistie bedienen en pastoraal actief zijn.

Het openbaar ministerie (OM) maakte vrijdag bekend dat justitie nog niets heeft kunnen uitrichten tegen geestelijken die zijn beschuldigd van seksueel misbruik. De meeste aangiften en meldingen bleken namelijk verjaard. De commissie-Deetman heeft in totaal 11 anonieme meldingen aan het OM gegeven.

Slachtofferorganisatie Klokk vindt de uitkomst van het Deetman-eindrapport „schokkender” dan verwacht. De afwachtende houding van de kerk is volgens Klokk „weinig hoopvol voor de toekomst.” Slachtofferorganisatie Mea Culpa toonde zich teleurgesteld over de reikwijdte van het onderzoek. Woordvoerder Bert Smeets noemde het een gemiste kans dat Deetman zich niet boog over geweld en opsluitingen in kerkelijke instellingen. Dan had volgens hem ook de relatie tussen dat geweld en het seksuele misbruik gelegd kunnen worden.

De commissie-Deetman houdt zaterdag op te bestaan. Slachtoffers kunnen voortaan met hun verhaal terecht bij een commissie van vier personen, waarin ook een bisschop en een afgevaardigde van de KNR zitting zullen hebben.